زبان محوری و نقش آن در نوآوری‌های شعر سپید و شعر حجم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ولی عصر«عج» رفسنجان

2 دانشگاه ولی عصر«عج»

چکیده

بعد از ظهور نیما و پیدایش شعر نو فارسی و تثبیت این نوع ادبی جدید، جریان‌های مختلفی در شعر نو فارسی شروع شد. یکی از این جریان‌ها، «شعر زبان محور» است. این جریان شعری با تأکید بر اهمیّت زبان در شعر، بازی‌های زبانی و رفتارهای زبانی، توانایی‌های زبان را کانون توجّه خود قرار می‌دهد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از نظریه‌های ادبی به ویژه نظریات وینگنشتاین به بیان نقش و اهمیّت زبان در شعر معاصر می‌پردازد. هدف پژوهش پیش رو، معرّفی این جریان شعری و بررسی مؤلّفه‌های آن، بر پایۀ نظریات نقد ادبی جدید است. بر اساس نتایج به دست آمده، شعر زبان‌محور از قابلیت‌های زبان برای ایجاد نوآوری بهره می‌برد و با قدرت زایش مستمر خود، فضاها و فرم‌های جدیدی را می‌آفریند. در این نوع شعر با یک بازی زبانی روبه‌رو هستیم که در آن هدف، انتقال معنای مشخّص نیست، بلکه فراهم کردن امکان ارتباط‌های معنایی متکثّر با خواننده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Centrality of language and its function in Innovations of Free and Hajm verse

نویسنده [English]

  • Hamid Jafari GhariyehAli 1
1
2
چکیده [English]

Dr.Hamid Jafari Ghariyeh Ali. Vali Asr Universiti of Rafsanjan.
dr.Narges Bagheri Molahasan Ali. Vali Asr Universiti of Rafsanjan
Elahe jafari Harofte.

The Centrality of language and its function in Innovations of Free and Hajm verse
Abstract
The Rise of Nima Youshij and establishment of New Poetry led to emergence of new schools in Persian literature such as language-centered poetry, which lays stress on language, and linguistic behavior. The present study is a descriptive-analytic investigation of language in Persian literature based on theories by Wittgenstein. Results reveal that language-centered poetry relies on linguistic capability and generative power of language to create innovative forms and atmosphere. Here, poetry is a language game that, instead of conveying a certain idea, aims at providing for pluralistic reading of the text.

The present study is a descriptive-analytic investigation of language in Persian literature based on theories by Wittgenstein. Results reveal that language-centered poetry relies on linguistic capability and generative power of language to create innovative forms and atmosphere. Here, poetry is a language game that, instead of conveying a certain idea, aims at providing for pluralistic reading of the text.

Keywords: contemporary poetry, language-centrism, lays stress on language Wittgenstein

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: contemporary poetry
  • language-centrism
  • lays stress on language

مراجع

الف)کتاب‌ها:
1- آزرم، محمّد(1381)، اسمش همین است، تهران، مؤسّسة فرهنگی هنری سناء دل.
2- ـــــــــــ(1391)، هوم، مشهد، نشر بوتیمار.
3- ـــــــــــ(1377)، عکس‌های منتشر نشده، تهران، نشر گلپونه.
4- آقاجانی، شمس، (1392)، سخن رمز دهان، تهران، انتشارات اهورایی.
5- ـــــــــــ(1391)، گزارش ناگزیری، مشهد، نشر بوتیمار.
6- ـــــــــــ(1377)، مخاطب اجباری، تهران، نشر خیّام.
7- آلن، گراهام(1380)، بینامتنیّت، ترجمة پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز.
8- احمدی، بابک(1372)، ساختار و تأویل متن، تهران، نشر مرکز.
9- باباچاهی، علی(1391)، هوش و حواس گل شب بو برای من کافی است، تهران، نشر ثالث.
10-ــــــــــــــ(1390)، گل باران هزار روزه، تهران، نشر مروارید.
11- باباچاهی، علی(1390)، باغ انار از این طرف است، تهران، انتشارات نگاه.
12-ـــــــــــــــ(1392)، در غارهای پر از نرگس، تهران، انتشارات نگاه.
13-ـــــــــــــــ(1391)،  دنیا اشتباه می‌کند، تهران، نشر زاوش.
14-ــــــــــــــــ(1388)، فقط از پریان دریایی زخم زبان نمی‌خورد، شیراز، نشر نوید.
15- براهنی، رضا(1391)، خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم، چاپ پنجم، تهران، نشر مرکز1391.
16- تودوروف ، تزوتان(1377)، منطق گفت‌وگویی میخائیل باختین، ترجمة داریوش کریمی، تهران، نشر مرکز.
17-جمالی، رزا(1377)، این مرده سیب نیست خیار است یا گلابی، تهران، نشر ویستار.
18-ـــــــــــ(1380)، برای ادامة این ماجرای پلیسی قهوه‌ای دم کرده‌ام، تهران، نشر آرویج.
19- حسن‌لی، کاووس(1391)، گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران، چاپ سوم، تهران، نشر ثالث.
20- خاقانی، بدیل بن علی(1368)، دیوان، به کوشش ضیاءالدّین سجّادی، چاپ سوم، تهران، نشر زوّار.
21- خواجات، بهزاد(1381)، منازعه در پیراهن، تهران، نشر رسش.
22- رویایی، یدالله(1391)، هلاک عقل به وقت اندیشیدن، تهران، انتشارات نگاه.
23- صادقی، لیلا(1392)، گریز از مرکز، تهران، نشر مروارید.
24- قنبری، علی(1391)، یک ساعت سعد با مارک وستندواچ، مشهد، نشر بوتیمار.
25-مولوی، جلال‌الدین محمّد(1384)، کلّیّات شمس تبریزی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
26-نامور مطلق، بهمن(1390)، درآمدی بر بینامتنیّت، چاپ اوّل، تهران، انتشارات سخن.
27- نظامی، الیاس‌بن یوسف(1363)، گنجینة نظامی، به کوشش وحید دستگردی، چاپ دوم، تهران، شرکت چاپ و انتشارات علمی.
28- نیمایوشیج(علی اسفندیاری)(1370)، مجموعة کامل اشعار، به کوشش سیروس طاهباز، تهران، نشر نگاه.
29- ویتگنشتاین، لودیگ(1380)، پژوهش‌های فلسفی، ترجمة فریدون فاطمی، چاپ اوّل، تهران، نشر مرکز.
ب)مقالات:
1- پورحسن، قاسم(1385)، ویتگنشتاین: از زبان تصویری تا زبان تألیفی، پژوهشنامة علوم انسانی، شمارة49، صص148-127.
2-صادقی، لیلا(1389)، نقش زبان در شعر؛ شعر امروز، شعر زبان است، ضمیمة ادبی هفته نامة یادگاری، شمارة 119، شمارة ششم، ص3، چهارشنبه، 19 خرداد 1389.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار