منابع
آملی،شمس الدین محمد بن محمود.نفایس الفنون فی عرایس العیون،تهران: انتشارات اسلامیه،1389
آملی، نجم الدین اسکندر، رساله«صفات الجواهر» به کوشش بهروز گودرزی،آینه میراث، س 7 ش 1 (1388) صص(325-292)
ابن سینا،ابوعلی حسین بن عبد الله، قانون در طب،ترجمة عبد الرحمان شرفکندی، 5 جلد، تهران : سروش ،1362
ابن سینا،حسین بن عبدالله(منسوب). قراضه طبیعیات،تصحیح غلامحسین صدیقی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1384
اخوینی بخاری،ابوبکر ربیع بن احمد. هدایه المتعلّمین فی الطب،به اهتمام جلال متینی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد،1371
اصطخری، ابو اسحاق ابراهیم بن محمد فارسی کرخی.مسالک و ممالک، ترجمۀ مترجمی ناشناس، به کوشش ایرج افشار، تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب،1340
اعلم هوشنگ .«محتویات الجماهر»، دانشنامة جهان اسلام جلد 5 زیر نظر حداد عادل، تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی،1379:(181-178)
انصاری شیرازی، علی بن حسین.اختیارات بدیعی(مفردات)،تصحیح محمدتقی میر، تهران: شرکت دارویی پخش رازی، 1371
انوری،اوحدالدین محمدبن علی.دیوان.به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی، تهران: علمی و فرهنگی1372
بکران، محمدبن نجیب. جهان نامه ، به کوشش محمدامین ریاحی، تهران: انتشارات کتابخانه ابن سینا، 1342
بیرونی،ابوریحان محمدبن احمد،التفهیم لاوائل صناعه التنجیم،تصحیح جلال الدین همایی،تهران انجمن آثار ملّی چاپ دوم،بی تا
. الجماهر فی الجواهر، تحقیق یوسف الهادی، تهران: میراث مکتوب،1374_ ____ ____ ___
الصیدنه فی الطب، تصحیح و تحشیه عباس زریاب، تهران: مرکز نشر دانشگاهی،1370_ ____ ____
------------. صیدنه(الصیدنه) ترجمۀ ابوبکر علی بن عثمان کاسانی، به کوشش منوچهر ستوده و ایرج افشار،تهران: شرکت افست ،1358
تفلیسی، ابوالفضل حبیش بن ابراهیم بن محمد.«بیان الصناعات»، فرهنگ ایران زمین جلد 5 ، به کوشش ایرج افشار، (457-279) تهران، 1336
جمالی یزدی، ابوبکر مطهّر. فرّخ نامه، به کوشش ایرج افشار، تهران: امیرکبیر، 1386
جرجانی، سید اسماعیل بن حسن بن محمد حسینی. الاغراض الطبّیه و المباحث العلائیه، تصحیح حسن تاج بخش، تهران:
دانشگاه تهران، 1388
جوهری نیشابوری،محمدبن ابی البرکات .جواهرنامة نیشابوری ، به کوشش ایرج افشار و همکاری محمد رسول دریاگشت ، تهران: میراث مکتوب، 1383
حافظ ، شمس الدین محّمد. دیوان حافظ (قزوینی – غنی) با مجموعة تعلیقات علاّمه قزوینی به اهتمام عبدالکریم جربزه دار،
تهران : اساطیر ، 1374
حاسب طبری، محمدبن ایوب. تحفه الغرایب،به تصحیح جلال متینی، کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی،1391
حدودالعالم من المشرق الی المغرب، از مولفی ناشناس، با مقدمۀ بارتولد و تعلیقات مینورسکی و ترجمۀ میرحسین شاه، تصحیح مریم میراحمدی و غلامرضا ورهرام، تهران: دانشگاه الزهرا،1383
خاقانی شروانی، افضل الدین بدیل.دیوان،تصحیح و مقدمه و تعلیقات ضیاء الدین سجادی، تهران : زوار ، 1373
خوارزمی، ابوعبدالله محمدبن احمدبن یوسف. مفاتیح العلوم، ترجمۀ سید حسین خدیو جم،تهران: علمی و فرهنگی، 1389
دنیسری، شمس الدین محمدبن امین الدین ایوب. نوادر التبادر لتحفه البهادر، به کوشش محمدتقی دانش پژوه و ایرج افشار، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،1387
دهخدا ، علی اکبر. لغت نامه ، تهران : دانشگاه تهران ، 1372
دیسقوریدس، پدانیوس. کتاب دیسقوریدس(الحشایش)،ترجمۀ سیدمحمود طباطبایی،5 جلد، تهران: دانشگاه علوم پزشکی،1390
ذکاء،یحیی.گوهرها،تهران: انتشارات کتابخانة ابن سینا،1346
رازی، شهمردان بن ابی الخیر. نزهت نامۀ علائی ، تصحیح فرهنگ جهان پور، تهران : موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی،1362
رسائل اخوان الصفاء و خلّان الوفاء، مولف ناشناس، 5 جلد، نحقیق عارف تامر، بیروت – باریس: منشورات عویدات، 1415
زاوش، محمد. کانی شناسی درایران قدیم، دو جلد، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1375
زرمهری، بهروز . « لعل بدخشان افغانستان» ، علوم زمین و معدن، ش 64 س 1390 (5-22)
سعدی ، مصلح الدین.بوستان (سعدی نامه )،تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی،تهران : خوارزمی ، 1375
سنایی مجدود بن آدم . حدیقه الحقیقه ، تصحیح مدرس رضوی ، تهران: دانشگاه تهران ، 1374
شفیعی کدکنی، محمدرضا. مفلس کیمیا فروش (نقد و تحلیل شعر انوری )، تهران : سخن ، 1372
شمیسا،سیروس . فرهنگ اشارات ادبیات فارسی ، 2 جلد ، تهران : فردوس 1377
شیرازی، نجم الدین محمودبن صاین الدین الیاس. غیاثیه، تصحیح آرش ابوترابی و فاطمه مهری، مجموعۀ گنجینه بهارستان(علوم وفنون و پزشکی1)، به کوشش مرکز پژوهش کنابخانۀ مجلس شورای اسلامی، تهران: کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1386
طوسی،محمدبن محمدبن حسن(خواجه نصیر).تنسوخ نامة ایلخانی،تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1348
فخر رازی، محمدبن عمر. جامع العلوم، تصحیح سید علی آل داود،تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار،1382
قربانی،منصور و موسوی پاک، نیلوفر. سنگ ها و کانی های گرانبها و جایگاه آن ها در ایران،تهران: آرین زمین، 1382
قزوینی، زکریا بن محمّد بن محمود المکمونی. عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات،مقدمه نصرالله سبوحی ، بی نا، بی تا
کاشانی،ابوالقاسم عبدالله.عرایس الجواهر و نفایس الاطایب به کوشش ایرج افشار،تهران: انجمن آثار ملی
محمّد بن منصور. «گوهرنامه»، به کوشش منوچهر ستوده، فرهنگ ایران زمین، جلد 4، 1335، 293-185
مدبّری، محمود.شرح احوال و اشعار شاعران بی دیوان قرن های 3 و 4 و 5 ، کرمان: پانوس، 1370
منوچهردانایی. محسن،فرهنگ گوهرشناسی، به کوشش محمدعلی احمدی بیداخویدی،تهران: موسسه فرهنگی عابدزاده،1376
مؤمن تنکابنی، سید محمد.تحفه المؤمنین،تصحیح روجا رحیمی، محمدرضا شمس اردکانی و فاطمه فرجادمند، تهران : نشر سپهر، مرکز تحقیقات طب سنّتی ، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 1386
هرمس، « رساله در معرفت خواص احجار و جواهر»، مترجم ناشناس،تصحیح فاطمه مهری،در کتاب متون ایرانی به کوشش جواد بشری، تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1390،(239-169)
هروی ، موفّق الدین ابو منصور علی .الابنیه عن حقایق الادویه.تصحیح احمد بهمنیار به کوشش حسین محبوبی اردکانی تهران : دانشگاه تهران 1371
همدانی، محمدبن محمود، عجایب نامه، ویرایش جعفر مدرس صادقی ،تهران: نشر مرکز، 1375