آمیختگی شطح با کاریکلماتور در نثر احمدعزیزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد دانشگاه گیلان

2 عضو هیات علمی دانشگاه گیلان

چکیده


  
 
احمدعزیزی (     ـ 1337) از چهره های موفق ادبیات معاصر در حوزه های شعر، نثر و روزنامه نگاری است، وی که از احیاگران شطح در دورهء معاصر است ، با اتّکا به دستاوردهای شطح قدما و افزودن تکنیک های زبانی و تصویری وتنوّع موضوعی توانست صورتی نو به شطح قدما ببخشد و نوعی عرفان اجتماعی را مطرح کند. به گونه ای که در حوزهء بازی های زبانی و تصویری به کاریکلماتور (کاریکاتور کلمات) نزدیک شود. امّا باوجود شگردهای متنوّع زبانی که عزیزی به کار گرفته توجّه به معنا در اوج قرار دارد و در مقایسه با کاریکلماتورنویسان خوش­بینانه­تر به جهان می نگرد، همچنین شطح او در مقایسه با شطح قدما  به دلیل غلبه نگاه عرفان اجتماعی ، آفاقی­تر و کاربردی­تر جلوه می کند.
مقالهء حاضر ، با روش توصیفی ـ تطبیقی و استقراء تام از مجموعه شطحیّات عزیزی با عنوان «یک لیوان شطح داغ»، می کوشد تا ضمن معرفی اجمالی عزیزی و شطحیاتش ، هر سه گونه کاریکلماتور یعنی لفظ گرا ، تصویرگرا و معناگرا را با ارائهء شواهدمتنی ، در همین مجموعه وشباهت شطح عزیزی را با  کاریکلماتور های پرویز شاپور و سایرین نمایان سازد.
 
واژگان کلیدی: احمدعزیزی، نثر معاصر، عرفان اجتماعی، تصویر، شطح ، کاریکلماتور.



* تاریخ دریافت مقاله:24/3/91     تاریخ پذیرش نهایی: 29/3/92


1- نشانی پست الکترونیکی نویسنده مسئول: Ldarvishalipur@yahoo.com
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Mixture of "Shath" with Caricalmatur in Ahmad Azizi’s Prose

نویسندگان [English]

  • leyla darvishalipur 1
  • Ali Safaee 2
1 M.A Gilan University
2 ph.D Gilan University
  1. الف- کتابها

    1. اصلانی، محمدرضا(1387)،فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز ،تهران، کاروان.
    2. احمدی ، بابک (1386)، ساختار و تأویل متن ، چاپ نهم ، تهران، نشر مرکز.
    3. انوشه ، حسن (1376)، دانشنامۀ  ادب فارسی ، ذیل واژۀ کاریکلماتور ، ج2 ، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    4. بقلی ، روزبهان ، (1382)،شرح شطحیّات، به تصحیح و مقدمه هنری کربن ، تهران، طهوری.
    5. تسلیمی ، علی (1388)،­نقدادبی، نظریه های ادبی و­کاربرد­های­آن در ادبیّات فارسی، تهران، کتاب­آمه.
    6. ­­­­_________ (1383)، گزاره هایی در ادبیّات معاصر ایران (شعر) ، تهران، اختران.
    7. حُرّی ، ابوالفضل (1387)، دربارۀ طنز­(رویکردهای­نوین به طنز و شوخ طبعی)، تهران، سورۀ مهر.
    8. شاپور ، پرویز(1387)، قلبم را با قلبت میزان می کنم :کاریکلماتور ، چاپ چهارم ، تهران، انتشارات مروارید.

    10. صدر ، رؤیا (1384)، برداشت آخر، نگاهی به طنز امروز، تهران، انتشارات سخن.

    11. ضرابیها، محمدابراهیم (1384)، زبان عرفان ، تهران، بینادل.

    12. ضیایی ، محمدرفیع(1385) ، کتاب طنز 3 ، به اهتمام عبدالجواد موسوی ، تهران، سوره مهر.

    13. عزیزی ، احمد (1373)،ترجمه زخم ، تهران، روزنه.

    14. ________ (1388 )، مجموعه یک لیوان شطح داغ ، چ سوم، تهران، نیستان.

    15. فتوحی ، محمود (1385 )،  بلاغت تصویر ، تهران، انتشارات سخن.

    16. فرج الهی ، مهدی (1383) ، کاریکاتور­کلمات ، تهران، شکروی.

    17. گلکار ، عباس (1387) ، ماه نگران زمین است ، تهران، نگیما.

    18. گل هاشم ، سهراب (1389) ، گاهگاهی زندگی شوخی نیست ، تهران، افراز .

    19. لعل بهادر ، ابوالفضل (1387) ، نشر اکاذیب ،سبزوار، امیدمهر.

    20. مقدادی ، بهرام ،(1378) ، فرهنگ اصطلاحات نقدادبی ، تهران، فکر روز.

    21. نیکدست ، حوریه (1384)، طنز آب رفته و لبخنده مدرنیته :کاریکلماتور ، تهران، پیوند نو .

     

    ب- مقالات

    1. ایرانی ، محمد (1389)، «شکل دگر خندیدن :طنازی های شمس و مولانا در مقالات »مجله مطالعات علوم بلاغی دانشگاه سمنان ، سال اوّل ، شمارۀ اوّل ، صص48-39.

    2. طالبیان، یحیی فاطمه؛ تسلیم، (1388)، «ویژگیهای زبانی طنزو مطایبه در کاریکلماتور ها» ، مجله فنون ادبی،دانشگاه اصفهان،سال اوّل ، شمارۀ اوّل ، پاییز و زمستان 88 ، صص 40-13.

    3. نغزگوی کهن، مهرداد (1389)، «سازو کار بازتحلیل در طنزها» « مجموعه مقالات دومین هم اندیشی زبان شناسی و مطالعات بینارشته­ای: ادبیات و هنر» ، ویراستار و تدوینگر: فرهادساسانی ، تهران: بهار89 ، صص 244 ـ 221.

     

    ج- سایر منابع

    1. درویشعلی پور ، لیلا (1389) ، تحلیل زیبایی شناختی کاریکلماتورهای پرویز شاپور، به راهنمایی دکتر علی صفایی ،دانشکاه گیلان ،  اسفند 89..