تحلیل تشبیهاتِ روضه الانوار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه قم

چکیده


دکتردر مقالة حاضر، تشبیهات روضه الانوار، از جهات مختلف ساختاری،موضوعی،ارکان تشبیه،کیفیت وجه شبه، مفرد و مرکب بودن، زاویة تشبیه و...بررسی و تحلیل شده است. سپس با بررسی آماری و بسامدی مباحث، نگرش خواجو در کاربرد تشبیهات بهتر نشان داده شده است.روضه الانوار حاوی 1827بیت و839 تشبیه است، که برحسب مقایسه تعداد ابیات و تشبیهات مشخص می شود که نسبت تشبیهات به ابیات 46% است یعنی تقریبا هر دو بیت حاوی یک تشبیه است.
خواجو، بیشترین مشبّه تشبیهاتش را از اوصاف انسانی(7/50%) و مفاهیم مجرد و انتزاعی(8/24%) انتخاب کرده و بیشتر مشبّه به تشبیهات را از اشیا(5/32%) و طبیعت(5/18%) اخذ کرده است. از نظر زاویة تشبیه حدود 96% تشبیهات خواجو تکراری و کلیشه ای است و تشبیهات بکر و تازه در روضه الانوار کم است، همچنین گرایش او به تشبیهات مفرد بیشتر است و از تشبیهات مرکب استفاده چندانی نکرده است. 
  



کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Simile in Khajou’sRawzatolAnvar

نویسنده [English]

  • Ali Reza Nabiloo
ph.D Qom University
چکیده [English]

The question addressed in the present paper is how similes are treated in Rawzatol Anwar. They are studied in terms of structural, thematic elements of simile, aspect of simile, quality, being single and in combined form, etc. An attempt has been made to review the statistical and frequency of Khajou similes. As it is shown RawzatolAnvar contains 1827 verses and 839 similes, which is determined by comparing the number of verses and similes. Almost two verses contain one simile.
Khajou’s similes include 7.5 of human quality type, 8.24 of abstract concept type, 5.32% of objective type and 5.18% of natural type. Similes are repetitive and stereotyped. Fresh similes are few.Kjajou is also more willing to use singular similes and has made little use of complex similes.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • simile
  • Simile elements
  • RawzatolAnvar
  • Khajou’s similes
1- اسکلتن،رابین، (1375)،حکایت شعر،ترجمۀ مهرانگیز اوحدی،تهران، نشرمیترا.
2- انوشه،حسن، (1381)، فرهنگنامةادبی فارسی،ج2، چاپ دوم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
3- پورنامداریان،تقی، (1381)، سفر در مه،تهران، نگاه.
4- خواجو،کمال الدین محمود، (1370)، روضه الانوار،به کوشش محمّد علی گلاب زاده،کرمان، مرکز کرمان شناسی.
5- داد، سیما، (1380)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ چهارم، تهران، مروارید.
6- رادویانی،محمّد بن عمر، (1362)، ترجمان البلاغه،تصحیح احمد آتش، چاپ دوم، تهران، اساطیر.
7- رجایی،محمّد خلیل، (1372)، معالم البلاغه، چاپ سوم، شیراز، دانشگاه شیراز.
8- شفیعی کدکنی،محمّد رضا، (1372)، صورخیال در شعر فارسی، چاپ پنجم، تهران، آگاه.
9- شمس، قیس رازی، (1388)، المعجم فی معاییر اشعار العجم،تصحیح سیروس شمیسا،تهران، نشر علم.
10- شمیسا،سیروس، (1371)، بیان،چاپ دوم، تهران، فردوس.
11- ________ ، (1382)، بیان و معانی، چاپ هشتم، تهران، فردوس.
12- عسکری، ابوهلال حسن بن عبدالله، (1372)، معیار البلاغه، ترجمه محمّد جواد نصیری پور، تهران، دانشگاه تهران.
13- علوی مقدم،محمّد و رضا اشرف زاده، (1383)، معانی و بیان، چاپ پنجم، تهران، انتشارات سمت.
14- فتوحی، محمود، (1386)، بلاغت تصویر، تهران، سخن.
15- ________ ، (1391)، سبک شناسی نظریه ها، رویکردها و روش­ها، تهران، سخن.
16- مکاریک، ایرنا ریما، (1388)، دانشنامه نظریه های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمّد نبوی، چاپ سوم، تهران، آگه.
17- وطواط، رشیدالدین عمر، (1320)، حدایق السحر فی دقایق الشعر، تصحیح عباس اقبال، تهران، کتابخانه کاوه.
18- هاوکس،ترنس، (1386)، استعاره،ترجمة فرزانة طاهری، چاپ سوم، تهران، نشر مرکز.