آسیب شناسی کارکرد و طرح داده‌های قرآنی در آثار رضا امیرخانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 داانشگاه علوم ومعارف ، دانشکده علوم قرآنی

2 دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

10.29252/kavosh.2025.21991.3612

چکیده

رضا امیرخانی در زمره نویسندگان معاصری قرار می­ گیرد که در آثار خود توجه ویژه ­ای به آیات، اشارات، معانی و مفاهیم قرآنی دارد. استفاده فراوان امیرخانی از آیات قرآن کریم در بستر دلالت­ های بیانی و چیدمان­ های واژگانی ارائه شده در آثارش، به خلق استراتژی زبانی ویژه­ای می­ انجامد. البته امیرخانی در زایش معنایی مورد نظر خود همیشه موفق نیست، بلکه گاهی همزمان که آیات قرآن در بستر بازی­ های زبانی خاص او مجال بروز و ظهور می ­یابند، خواننده سردرگم شده، احساس و ادراک او به چالش کشیده می­ شود. نوشتار پیش رو با کاربست روش تحلیلی توصیفی، به آسیب‌شناسی طرح مفاهیم و اشارات قرآنی در آثار امیرخانی پرداخته است. بر این اساس، مقاله حاضر ضمن کاوش دلالت­ های واژگانی موجود در نوشته ­های امیرخانی، نحوه ترکیب معنایی- مفهومی آیات قرآن کریم در آثار وی را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده است. ارائه برداشت ­ها و خوانش­ های نادر از عبارات و مفاهیم قرآنی در کنار بازی­ های زبانی پیچیده و مُخِلِ در فهم معنایی که با برخی عبارات قرآنی شده است، از جمله اشکالات محتوایی آثار امیرخانی در حوزه طرح مفاهیم و معانی قرآنی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Pathology of the Function and Design of Quranic Data in the Works of Reza Amirkhani

نویسندگان [English]

  • Qmars Rajaby 1
  • sohrab morovati 2
  • mojtaba mohhamady anvig 2
1 KJHKFGCBLRFHN
2 Faculty of Theology, Ilam University, Ilam, Iran
چکیده [English]

Reza Amirkhani is among contemporary writers who pay special attention to the verses, references, meanings, and concepts of the Quran in their works. Amirkhani's extensive use of Quranic verses within the context of the rhetorical implications and lexical arrangements presented in his writings has led to the creation of a unique linguistic strategy. However, Amirkhani is not always successful in achieving the intended semantic emergence. At times, when the Quranic verses find their way into his specific linguistic games, the reader becomes confused, and his feelings and perceptions are challenged. The present study employs a descriptive-analytical method to examine the issues related to the presentation of Quranic concepts and references in Amirkhani's works. Accordingly, the lexical implications in Amirkhani's writings are explored, and the semantic-conceptual combinations of Quranic verses in those works are analyzed. The content-related issues in Amirkhani's works regarding the Quranic concepts and meanings relate to misinterpretations and readings of Quranic phrases and concepts alongside complex and disruptive linguistic games that have been applied to some Quranic expressions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • Reza Amirkhani
  • Quranic concepts
  • Quranic meanings

مراجع

  1. الف) کتاب­ ها

    1. قرآن کریم
    2. ابن بابویه، محمد بن علی (1395ق)، کمال الدین و تمام النعمة، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری، چاپ دوم، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    3. امیرخانی، رضا (1382)، ارمیا، تهران: نشر سوره.
    4. _________ (1387)، بیوتن، تهران: نشر علم.
    5. _________ (1396)، رهش، تهران: نشر افق.
    6. _________ (1389)، ناصر ارمنی، تهران: کتاب نیستان.
    7. _________ (1391)، قیدار، تهران: نشر افق.
    8. _________ (1388)، منِ او، تهران: انتشارات سوره مهر.
    9. بارونیان، حسن (1387)، شخصیت پردازی در داستان­های کوتاه دفاع مقدس، تهران: انتشارات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدس.
    10. ده بزرگی، غلامحسین (1384)، ادبیات معاصر ایران با گزیده‌ای از شعر و داستان معاصر، تهران: زوار.
    11. زمردیان، احمد. (1376)، حقیقت روح. تهران: نشر فرهنگ.
    12. ستوده، هدایت‌الله (1383)، آسیب‌شناسی اجتماعی(جامعه شناسی انحرافات). تهران: آوای نور.
    13. سبزواری، هادی ابن مهدی (1383)، اسرار الحکم. مقدمه ابوالحسن شعرانی. تهران: اسلامیه.
    14. سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر (1384)، الاتقان فی علوم القرآن. ترجمه سیدمهدی حائری قزوینی: موسسه انتشارات امیر کبیر.
    15. کروچه، بندتو (1388)، کلّیات زیبایی­شناسی ترجمه فؤاد روحانی. تهران: علمی و فرهنگی.
    16. ثعلبی نیشابوری، احمد ابن ابراهیم (1422ق)، الکشف و البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیا التراث العربی.
    17. جمالی، زهرا (1384)، سیری در ساختار داستان، تهران: انتشارات همداد.
    18. شاهنگی، محمد حسن (1394)، خوانشی نقادانه از آثار رضا امیرخانی، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
    19. شبر، سید عبدالله، (1412ق)، تفسیرالقران الکریم، بیروت: دارالبلاغه.
    20. طباطبایی، سیدمحمد حسین (1374)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه سید محمد باقرموسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    21. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش)، مجمع البیان لعلوم القرآن، تهران، ناصرخسرو.
    22. طبری، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، دارالمعرفه.
    23. مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    24. ------------- (1378)، حیوة القلوب ‌(تاریخ پیامبران)، تحقیق سید علی امامیان‌، قم: انتشارات سرور.
    25. میرصادقی، جمال (1394)، عناصر داستان، تهران، نشر سخن.

    ب) مقالات

    1. اسماعیلی، عطالله (1390)، «گفتگویی متفاوت با رضا امیرخانی»، ماهنامه خیمه، شماره 81. صص 29- 38.

    2.حیدری، بتول، سیدمهدی نوریان، اسحاق طغیانی (1393ش)، «بررسی تحلیل عبارات «من عشق فکتم و عف فمات فهو شهید» بر اساس متون عربی و فارسی. فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، شماره 35، تابستان 1393، صص 137- 178.

    2.رجبی، کیومرث، محمدنبی احمدی (1398)، «بررسی و تحلیل محتوای قرآنی رمان بیوتن»، فصلنامه کاوشنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره 43، صص 43-68.

    3.فرهنگی، سهیلا، معصومه باستانی خشک بیجاری (1393)، «نشانه­شناسی اجتماعی رمان بیوتن»، فصلنامه تخصصی نقد ادبی، ش 25، صص 121-151.

    4.گرجی، مصطفی، یوسف رضا حامدی (1398) «بررسی و تحلیل رمان بیوتن با تأکید برعنصر شخصیت و شخصیت پردازی»، فصلنامه تخصصی پیک نور زبان وادبیات فارسی، سال اول، شماره اول، صص 161-183.

    1. صافی پیرلوجه، حسین (1398) «پایه­های گزیده خوانی از داستان»، نقد و نظریه ادبی دوره4، شماره 7، صص 32-45.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار