مطالعة تبارشناسانة ساخت‌مایة عرفان با تکیه بر حکایت «شهر دوشیزه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی (مربی)گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیامنور تهران،ایران

2 .استاد دانشگاه پیام نور،تهران ،ایران ،گروه زبان و ادبیات فارسی

10.29252/kavosh.2024.20987.3516

چکیده

بر اساس پژوهش‌های دیرینه‌شناسی، تکرار تجربه‌های عرفانی سبک عراقی، پنداشت کلی در مطالعة ادبیات دورة بازگشت است. مطالعات تبارشناسی نشان می‌دهد گسترة ادبیّات؛ علاوه بر تجربة زبانی، سرشار از پیشایندهای رخدادپذیری است که سبب می‌شود پیکرة متن ادبی، علاوه بر ساختار و محتوا، برخوردار از بُعد عمق نیز باشد که تجربه را نه در نظام گفتمانی، بلکه در اعمال غیرگفتمانی تحلیل می‌کند.پژوهش حاضر ، سعی نموده ویژگی‌های تجربه و تقلیدی بودن آن را در سبک بازگشت از منظر تبارشناسی تحلیل نماید. از اینرو، با تحلیل توصیفی حکایت «شهر دوشیزه» و بررسی ساخت‌مایة تجربه و نبوغ شاعران این دوره به این نتیجه دست یافته که دیرینه‌شناسی با تکیه بر جهان‌بینی و شناخت پیشینیان گزینش الفاظ وترکیبات، صور خیال وشیوه توصیف و ابزارداستان در داستان و ... را محملی برای انتقال معنا دانسته است. بررسی نظام گفتمانی متن نشان می‌دهد؛ عرفان در دورة بازگشت، موفق به بازنمایی شهود عارفانه دورة سبک عراقی نشده است.به عبارتی دیگر،حکایت‌های این دوره، از نظر روح گفتمانی متمایل به تصوّف دوران صفویه و از نظر کالبد مشابه عرفان سبک عراقی است، اما تحلیل تبارشناسانة اثر، آن را به عنوان کردار گفتمانی با شاکله‌های هستی‌مند مستقل می‌بیند که زبانش بازنمایی گفتمانی را ممکن کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Studying the genealogy of mystical construction based on the tale of "The City of Dushizeh"

نویسندگان [English]

  • Tayebeh vatanparast parizi 1
  • , Fatemeh Koopa 2
1 facultyof the Department of Persian Language and Literature at Payam Noor University
2 Professor of the Department of Persian Language and Literature, Payamnoor University ,Tehran, Ira
چکیده [English]

Studies in comparative literature suggest that the recurrence of mystical encounters in the Iraqi style is a common observation in the analysis of the Literary Return era. Genealogical research highlights the vastness of literature, revealing potentialities that enrich the depth of literary texts beyond structure and content. This depth is scrutinized not only in discourse but also in actions.
The study aims to evaluate the experiential and imitative traits of the Literary Return style from a genealogical standpoint. By dissecting the narrative "The City of Dushizeh" and scrutinizing poets' structures, experiences, and creativity, it asserts that employing imaginative forms, descriptive techniques, and narrative tools are crucial for conveying meaning. Emphasizing the significance of drawing upon worldviews and predecessors' wisdom to enhance textual content.
The analysis of the discursive system indicates that mysticism in the Literary Return era falls short in capturing the mystical essence of the Iraqi style. While spiritually inclined towards Safavid mysticism and stylistically akin to Iraqi mysticism, the genealogical analysis perceives it as a discursive entity with distinct existential characteristics enabling the representation of discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • genealogy
  • Sufism
  • period of literary return
  • city of Dossier