ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل مصیبتنامۀ عطّار بر پایۀ نظریۀ «بازی» از دیدگاه باختین
«بازی» که در معنای عام فعالیتی سرخوشانه محسوب میشود، از زمان اندیشمندان یونان باستان تا امروز، در معانی و کارکردهای گوناگون، بهعنوان اصطلاحی برجسته در حوزههای مختلف کاربرد داشته است. میخائیل باختین، اصطلاح «بازی» را بهعنوان امری جدی، هدفمند و ایدئولوژیک در پیوند با سیاست، اجتماع و متون ادبی مورد توجه قرار میدهد و آن را عامل برهمزدنِ سامانِ گفتمانِ تثبیتشده میداند. از دید او بازی از طرق مختلف به متن خاصیت مکالمهگری میبخشد. مصیبتنامۀ عطّار یکی از متنهایی است که در عناصر و ساختار آن، میتوان بازی مورد نظر باختین را ردیابی کرد. این منظومه از سامان مسلط و غالب اجتماعی، مذهبی و عرفانی زمانۀ خود عبور میکند و عناصری چون کارناوال، ژانرهای گفتگوی سقراطی و ساتیر منیپه در شکل آیرونی و نیز نقیضه بهعنوان وسایط بازی، در آن، حضوری برجسته دارند. این جستار با روش تحلیلی – توصیفی، عناصر یاد شده را در مصیبتنامۀ عطّار تحلیل میکند و روشن میسازد که عطّار در مصیبتنامه، با تمرکز بر بخشی از متون عرفانی پیش از خود و گفتمان مسلط بر آنها، ساختاری آیرونیک و نقیضی پدید آورده و بدین ترتیب موفق شده است به بازی با عناصر مختلف این متون بپردازد و از این رهگذر، میان عناصر مختلف متن خود و متون پیشینو نیز آواهای گوناگون حوزۀ عرفان و تصوّف مکالمه ایجاد کند.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1919_60f18ba48df77319c7c5d6fc96991b83.pdf
2020-08-22
9
42
10.29252/kavosh.2020.1919
نظریۀ بازی
باختین
عطّار
مصیبتنامه
آیرونی
نقیضه
عطیه
مشاهری فرد
atie.mashaheri@yahoo.com
1
دانشآموختة دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تربیت مدرّس
AUTHOR
حسین علی
قبادی
ghobadi.hosein@modares.ac.ir
2
استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تربیت مدرّس
LEAD_AUTHOR
مریم
حسینی
hosseynidr@yahoo.com
3
استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه الزهرا
AUTHOR
علیرضا
نیکویی
nikooi@yahoo.com
4
دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گیلان
AUTHOR
الف) کتابها
1
آلن، گراهام، (1380)، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز.
2
احمدی، بابک، (1388)، ساختار و تأویل متن، چاپ دهم، تهران: نشر مرکز.
3
افلاطون،(1366)، فایدروس، در دورۀ آثار افلاطون، ترجمۀ محمّدحسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
4
باختین، میخائیل، (1395)، پرسشهای بوطیقای داستایفسکی، ترجمه سعید صلحجو، تهران: نیلوفر.
5
_________ (1387 ) تخیّل مکالمهای جستارهایی دربارة رمان، تهران: چشمه.
6
_________،(1373) سودای مکالمه، خنده، آزادی، ترجمة محمّد پوینده، تهران: شرکت فرهنگیهنری آرست.
7
پلارد، آرتور، (1391)، طنز، ترجمه سعید سعید پور، چاپ پنجم، تهران: نشر مرکز.
8
پور نامداریان، تقی،(1389)، رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی، تهران : علمی و فرهنگی.
9
__________، ( 1390 )، دیدار با سیمرغ، چاپ پنجم، تهران : پژوهشگاه علوم انسانی.
10
تودوروف، تزوتان، (1391)، منطق گفتگویی میخاییل باختین، ترجمۀ داریوش کریمی، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
11
دریدا، ژاک، (1381)، ساختار نشانه و بازی در گفتمان علوم انسانی، در بهسوی پسامدرن، پساساختارگرایی در مطالعات ادبی، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
12
عطّار نیشابوری، فریدالدین محمّد، (1388)، مصیبتنامه، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی، چاپ پنجم،تهران: سخن.
13
فریزر، جیمزجرج، (1384)، شاخۀ زرّین پژوهشی در جادو و دین، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: نشرآگاه.
14
قشیری، عبدالکریم بن هوازن، (1385)، رساله قشیریه، تصحیحات و استدراکات بدیع الزمان فروزانفر، چاپ نهم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
15
کریستوا، ژولیا، (1381)، کلام، مکالمه و رمان، در بهسوی پسامدرن، پساساختارگرایی در مطالعات ادبی، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
16
گادامر، هانس گئورگ، (1394)، هنر: بازی نماد فستیوال، ترجمه عبدالله امینی، آبادان: پرسش.
17
لیوتار، ژان فرانسوا، (1381)، وضعیت پست مدرن، ترجمه حسنعلی نوذری، چاپ دوم، تهران: گام نو.
18
مکاریک، ایرنا ریما، (1390)، دانشنامة نظریههای ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر، محمد نبوی، چاپ چهارم، تهران: آگه.
19
موکه، داگلاس کالین، (1389)، آیرونی، ترجمه حسن افشار، تهران: مرکز.
20
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان، (1387)، کشف المحجوب، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، چاپ چهارم، تهران: سروش.
21
همدانی، امید،(1389)، عرفان و تفکّر، از تفکّرات عرفانی مولوی تا عناصر عرفانی در طریق تفکر هایدگر (بررسی تحلیلی – انتقادی)، چاپ دوم، تهران: نگاه معاصر.
22
ب) مقالات
23
همدانی، امید(1390)، «رابله و تاریخ خنده» (مجموعه مقالات درآمدی بر جامعهشناسی ادبیّات)، گزیده و ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: نقش جهان، صص 451 -۴۶۶.
24
فتوحی، محمود، (1398)، «از کلام متمکن تا کلام مغلوب؛ بازشناسی دوگونه نوشتار در نثر صوفیانه»، فصلنامه علمی – پژوهشی نقد ادبی، سال3، ش10 ، صص 35 – 62.
25
مدرّسی، فاطمه، (1386)، «شطح عارف و گستاخی دیوانه در مثنویهای عطّار»، نامة فرهنگستان، سال سوم، شماره نهم، صص 85 -۱۰۶.
26
ج) منابع انگلیسی
27
Bakhtin, M،M ،(1984) Rabelais and His World، Translated by Helene Iswolsky، Bloomington: Indiana University Press.
28
(1981)،The Dialogic Imagination: Four Essays, Trans، Caryl Emerson and Michael Holquist، University of Texas Press ,Austin TX.
29
Colebrook, Claire، (2004) ،Irony, The New Critical Idiom، London: Rutledge.Dentith, Simon, (2000) PARODY, London, Routledge.
30
Huizinga،J ،(1949) Homo ludens; A Study of the Play-Element in Culture، London, Boston & Henley: Routledge & Kegan Paul.
31
Meyler, Bernadette ،(1997) »Bakhtin’s Irony«، PACIFIC Coast Philology،vol،32، No.1،P 105 – 120.
32
Morier Henri (1975) Dictionnaire de Poetique et de Rhetorique: Grands Dictionnaires، Paris: Presses Universitaires de France.
33
Spariosu, Mihai، (1989) Dionysus reborn: play and the Aesthetic Dimension in rmodern Philosophical and Scientific Discourse ، Ithaca, NY: Cornell University Press.
34
Zappen, James Philip، (2004) The Rebirth of Dialogue: Bakhtin, Socrates, and the Rhetorical Tradition, State University of New York Press.
35
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی شخصیت ابراهیم ادهم در سه تذکره «طبقات الصّوفیّه، تذکرة الاولیاء و نفحات الأنس»
طبقاتالصوفیۀ خواجه عبدالله انصاری (قرن پنجم) و تذکرةالاولیاء عطّار (قرن ششم) و نفحاتالانس جامی (قرن نهم) از جمله تذکرههای مدونی هستند که نویسندگان آنان در سه دورۀ متوالی، با هدفی مشترک که همانا تعلیم مبانی تصوف بود و البته مطابق با مشخصههای فکری متفاوت، به تبیین ابعاد شخصیت مشایخ و از جمله ابراهیم ادهم پرداختند. ابراهیم ادهم از صوفیان بزرگ قرن دوم بود که به دلیل نقش بسزای او در تحول مبانی زهد و گوشهگیری، مورد توجه تذکرهنویسان قرارگرفته است. در این پژوهش، ضمن نگاهی به آثار تاریخی و آثار صوفیان تا روزگار جامی به بررسی تطبیقی شخصیت این صوفی بزرگ در این سه اثر پرداختهایم. حاصل این بررسی نشان میدهد در طبقاتالصوفیه بعد صوفیگری ابراهیم ادهم محوریت دارد و انصاری چه بسا به سبب مبانی اعتقادی خود، بعضی از صوفیان را بر ابراهیم ادهم ترجیح داده است و او را صوفی زاهد و متوکل میداند. در تذکرةالاولیاء، بعد انسانی ابراهیم ادهم برجستـه شده و از او به عنوان فردی پوینده در مسیر انسانیت و آزاداندیش و مبارزی مردمی یاد شده است. در عین حال، جامی سعی میکند صرفاً ابراهیم ادهم را به صورت یک صوفی اخلاق مدار به تصویر بکشد. در این مقاله، به دلایل احتمالی این تصاویر متفاوت نیز اشاره شده است؛ از جمله اینکه خواجه عبدالله انصاری بیشتر تصوف و راه و رسم صوفیانه را مد نظر داشته و عطّار نگاه هنریتر دارد و جامی روش استدلالیتر را میپسندد.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1922_d4c951f5856d117b7d9897eb911b80ad.pdf
2020-08-22
43
68
10.29252/kavosh.2020.1922
ابراهیم ادهم
طبقاتالصوفیه
تذکرةالاولیاء
نفحاتالانس
مشایخ صوفیه
حکیمه
دانشور
ha.daneshvar2012@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
محمد
تقوی
taghavi@ferdowsi.um.ac.ir
2
دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مریم
صالحی نیا
m.salehinia@ferdowsi.um.ac.ir
3
استادیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
الف) کتابها:
1
قرآن کریم. (1367)، ترجمۀ الهی قمشهای، تهران: بنیاد نشر قرآن.
2
ابن الجوزی، جمال الدین ابوالفرج، ( 1417ق)، صفه الصفوه، مصحح: اللادقی الطبعه الثانی. بیروت: دارالمعرفه،
3
ابن خلکان، شمس الدین بن محمد، ( 1417ق)، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، یوسف علی طویل و مریم قاسم طویل، بیروت: ادارالکتب العلمیه.
4
ابن عساکر، علی بن الحسین، ( 1421ق)، تاریخ دمشق الکبیر، محقق: ابو عبدالله علی عاشور الجنوبی بیروت: داراحیاء التراث العربی.
5
ابن عماد، شهاب الدین عبدالحی بن احمد، (1988)، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، به تحقیق عبدالقادر الأرناؤوط، دمشق: دار ابن کثیر.
6
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، ( 1407ق)، البدایة و النهایه، به تحقیق عبدالقادر الارناووط، بیروت: دارالفکر.
7
ابن نجار البغدادی، محمد بن محمود، ( 1425ق )، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، انتقاء ابن الدمیاطی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
8
ابن ندیم، محمد بن اسحاق، (1346ه.ش)، الفهرست، ترجمۀ محمدرضا تجدد، تهران: چاپخانة بانک بازرگانی ایران.
9
ابونعیم، احمد بن عبدالله، (بی تا)، حلیةالأولیاء و طبقاتالأصفیاء، گردآورنده: کمال یوسف حوت، قاهره: دار أم القری.
10
----------------- ( 1418ق )، حلیةالاولیاء و طبقات الاصفیاء، به تحقیق مصطفی عبدالقادر، عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه.
11
اخوت، احمد، (1392)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
12
الصفدی، صلاحالدین خلیل.( 1420ق)، الوافیبالوفیات، محقق/ مصحح: احمدالاارناؤوط، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
13
انصاری، خواجه عبدالله.(1363)، طبقاتالصوفیه، تصحیح: محمد سرور مولایی، تهران: توس.
14
براهنی، رضا، (1392)،قصهنویسی، تهران: نگاه.
15
جامی، عبدالرحمن،(1394)، نفحاتالانس، تصحیح و مقدمه: محمود عابدی، تهران: سخن.
16
الذهبی، شمس الدین محمد بن احمد، (بی تا)، تاریخ الاسلام والاعلام، محقق: سعد یوسف محمود ابو عزیز القاهره: المکتبه التوفیقیه.
17
------------------------- ( 1414ق)، سیر اعلام النبلاء، محقق/ مصحح: شعیب الأرناؤوط، الطبعه الحادیه العشره، بیروت: موسسه الرساله.
18
رضوانیان، قدسیه، (1389)، ساختار داستانی حکایتهای عرفانی، تهران: سخن.
19
سلمی، محمد بن حسین، (1424ه.ق)، طبقاتالصوفیه، بیروت: الکتب العلمیة.
20
سمعانی، عبدالکریم بن محمد، ( 1382ه. ق)، الأنساب، مصحح: عبدالرحمن بن یحیی، حیدرآباد: مجلس دائرة المعارف العثمانیه.
21
عطّارنیشابوری، فریدالدین، (1393)، تذکرةالاولیاء، به کوشش: محمد استعلامی، تهران: زوار.
22
قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم، ابوعلی عثمانی، (1374)، ترجمۀ رسالۀ قشیری، محقق/ مصحح: بدیعالزمان فروزانفر، چاپ چهارم، تهران: علمی و فرهنگی.
23
کتبی، محمدبن شاکر، (بیتا)، فوات الوفیات و الذیل علیها، به کوشش عباس احسان، قم: الشریف الرضی.
24
مستملی بخاری، اسماعیل،(1363)، شرح التعرف لمذهب التصوف، تهران: اساطیر.
25
مجتبایی، فتح الله، (1393). «ابراهیم ادهم»، در دائرةالمعارف بزرگاسلامی، ج2، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، صص 403ـ 407.
26
ب) مقالات:
27
ابوالبشری، پیمان. علی یحیایی. غلامحسین نوعی، (1390)، «روایت ها و عناصر داستان زندگی ابراهیم ادهم و نسبت آن با باورها و آداب بودایی»، جستارهای ادبی، شماره 175، صص35-50.
28
غلامحسین زاده، غلامحسین، (1386)، «تحلیل شخصیت داستانی ابراهیم ادهمبراساس مثنوی مولوی»، مجله پژوهشهای ادبی، شماره16، 161-182.
29
مؤذنی، علی محمد، محمد راغب، (1390). «توبۀ ابراهیم ادهم از منظر روایتشناسی، ،مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره179، صص 1-20
30
هاتفی مجومرد، غلامرضا، امیرحسین همتی، اصغر رضاپوریان، (1396)، «یک حکایت و هشت روایت از توبه ابراهیم ادهم». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، شماره 4، صص243- 278
31
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی پژوهشهای عطّارشناسی در حوزه مقالات (1370 تا 1397)
در این مقاله، پژوهشهای عطّارشناسی در حوزۀ مقالات از سال 1370 تا پایان سال 1397 بررسی شده است. هدف پژوهش بررسی کمیّتوکیفیّتپژوهشهایعطّارشناسی در مجلات علمی پژوهشی است، پژوهشها در سه مؤلّفة سیر تاریخی، رویکرد به آثار عطّار و محورهای موضوعی به بحث گذاشته شده. در این زمینه، طی این سالها تعداد 280 مقاله در 45 مجلۀ علمی پژوهشی چاپ شده است، تعداد 452 نویسنده از 88 دانشگاه ملی، آزاد، پیام نور و غیر دانشگاهی در نگارش مقالات مشارکت داشتهاند. حاصل پژوهش، بیانگر رشد عطّارپژوهی در دهۀ هشتاد و نود است، از آثار عطّار، منطقالطیر در صدر پژوهشها قرار دارد، موضوعهای «بررسی محتوایی آثار»، «تحلیل آثار عطّار براساس نظریههای ادبی»، «تحلیل ساختاری و زبانی و بلاغی عطّار»، «بررسی تطبیقی» و «نقد آثار و اندیشه» محورهای اصلی موضوع عطّارپژوهی در این سالها هستند. از نیمۀ دوم دهۀ هشتاد به بعد، تحولات در تحلیل محتوایی ایجاد شده، نگرشها به محتوای شعر عطّار تغییر کرده و حتی اندیشههایش نیز نقد شده است. تحول اساسی پژوهشها، توجه به بررسی تطبیقی آثار عطّار با آثار بین المللی و تحلیل آثار وی براساس نظریههای ادبی است که از دهۀ هشتاد تاکنون در حال افزایش است، ولی در زمینۀ بررسی زبانشناسی و بلاغت، پژوهشهای اندکی دیده میشود.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1958_2fab5cf076f575973397706e50c2d232.pdf
2020-08-22
69
96
10.29252/kavosh.2020.1958
عطّار
مقاله شناسی
بررسی تاریخی
بررسی موضوعی
مهدی
اسمی
mehdi.asemi.bonab@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد بناب
AUTHOR
ناصر
علیزاده
nasser.alizadeh@gmail.com
2
استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
LEAD_AUTHOR
آرش
مشفقی
moshfeghi.arash@gmail.com
3
استادیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد بناب
AUTHOR
الف) کتابها
1
زرینکوب، عبدالحسین (1380)، صدای بال سیمرغ(درباره زندگی و اندیشه عطّار)، تهران: سخن.
2
عطّار، شیخ فریدالدین محمّدبن ابراهیم (1385)، منطقالطیر، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
3
عطّار، شیخ فریدالدین محمّد بن ابراهیم (1386)،مختارنامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
4
کریمیان، نادر(1374)، کتاب شناسی عطّار نیشابوری، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
5
میرانصاری، علی(1374)، کتابشناسی عطّارنیشابوری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
6
ب)مقالات
7
امن خانی،عیسی و منا علی مددی (1395)، «منطقالطیر عطّار: چند صدایی یا هم صدایی(نگاهی به تقدیر تراژیک نظریههای ادبی در ایران: مطالعة موردی منطق مکالمه باختین)»، مجله تاریخ ادبیّات، شمارۀ 3(پیاپی77) : 38 ـ 56.
8
کلود کریر، ژان و پیتر بروک (1379)، «منطقالطیر عطّار نیشابوری»، ترجمة داریوش مؤدبیان، نشریه هنر، ش49: 64 ـ 76.
9
کمپانی زارع، مجتبی(1393) «عطّارپژوهی شفیعی کدکنی سیری در مجموعه آثار عطّار نیشابوری به کوشش دکتر شفیعی کدکنی»، نشریه دین، ش 198: 32 ـ 35.
10
ج)منابع اینترنتی
11
سایت معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، کمیسیون نشریات علمی کشور https://rppc.msrt.ir
12
سایت سامانه رتبهبندی نشریات علمی http://journals.msrt.ir
13
سایت جهاد دانشگاهی http://www.sid.ir/fa/journal
14
سایت نورمگز https://www.noormags.ir
15
سایت علوم انسانی http://ensani.ir
16
سایت پایگاه استنادی علوم جهان اسلام http://www.isc.gov.ir
17
سایت مگ ایرانhttp://www.magiran.com
18
سایت مجله جستارهای ادبی (ادبیّات و علوم انسانی سابق) دانشگاه فردوسی مشهد https://jls.um.ac.ir
19
سایت مجله زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز (http://perlit.tabrizu.ac.ir)
20
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مقایسهای انواع فرایندهای فعلی بهکاررفته در دیباچۀ آثار شهابالدّین خُرندزی زیدری و عطاملک جوینی، با رویکرد زبانشناسی نقشگرای نظاممند
زبانشناسی نقشگرای نظاممند یکی از نظریّات زبانشناسی است که در تحلیل و مطالعۀ متون ادبی کاربرد دارد. در این نظریّه به کارکرد زبان در متن و نقش اجتماعی زبان توجّه ویژهای میشود. در دستور نقشگرا، معنی اهمّیّت ویژهای دارد و در سه فرانقش اندیشگانی، بینافردی و متنی، متجلّی میشود. در نقش اندیشگانی زبان و کارکرد تجربی آن ـ که نقش معرّفی و بازنمایی تجربههای انسان در برخورد با دنیای بیرون و عبور این تجربههای مادّی به ذهن و سپس بیان آنها را بر عهده دارد ـ از فرایندهای گوناگون که در فعل رخ میدهد و در تبیین نگرش نویسنده به جهان، مؤثّر و در ایجاد سبک، اثرگذار است، سخن به میان میآید. در پژوهش حاضر، پس از تبیین این فرایندها، کاربرد آنها در چهار کتاب تاریخی به زبان فارسی، یعنی نفثةالمصدور و سیرت جلالالدّین منکبرنی، اثر شهابالدّین زیدری نسوی و تاریخ جهانگشای جوینی و تسلیةالاخوان، نوشتۀ عطاملک جوینی بررسی شده است. نتایج بررسی نشان داد که هر یک از این دو نویسنده ترتیب خاصّی از فرایندها را به کار برده که با دیگری متفاوت است؛ حال آنکه هر کدام از آنان در هر دو اثر خود ترتیب یکسانی را به کار بردهاند. این امر نشاندهندۀ سبکساز بودن فرایندها و تأثیر آنها در پیدایش سبک شخصی نویسندگان است. همچنین، بر پایۀ یافتههای این پژوهش، بسامد بالای فرایندهای مادّی در آثار زیدری، نشان میدهد که نویسنده آنچه را میبیند به مخاطب عرضه میکند (متناسب با حضور نویسنده در رویدادها)؛ برخلاف عطاملک جوینی که بالابودن بسامد رابطهای در نوشتههای او حاکی از آن است که وی با انتخاب این فرایند، ویژگیهای موقعیّتهای گوناگون را به شرکتکنندگان در فرایند نسبت داده و به توصیف و بیان روابط موقعیّتی پرداختهاست- چراکه او خود در زمان رخدادها حضور نداشته و آنها را از دیگران شنیده یا در کتابها خواندهاست.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1964_bfbb9b3385df4e68153d143f810b7856.pdf
2020-08-22
97
122
10.29252/kavosh.2020.1964
فرایندهای فعلی
زبانشناسی نقشگرای نظاممند
شهابالدّین خُرندزی زیدری
عطاملک جوینی
نسرین
خانی
khani_nasri@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه رازی
AUTHOR
محمّد
ایرانی
moham.irani@yahoo.com
2
دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه رازی
LEAD_AUTHOR
الف) کتابها:
1
تولان، مایکل (1386) روایتشناسی: درآمدی زبانشناختی – انتقادی، ترجمۀ فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
2
شهاب الدّین خرندزی زیدری (1388) سیرت جلال الدّین منکبرنی، تصحیح، مقدّمه و تعلیقات: مجتبی مینوی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
3
ـــــــــــــــــــــــ (1370)نفثةالمصدور، تصحیح امیرحسین یزدگردی، تهران: زوّار.
4
عطاملک جوینی (1375) تاریخ جهانگشا، تصحیح محمّد قزوینی، تهران: دنیای کتاب.
5
ـــــــــــــــ (بیتا)تسلیةالاخوان، نسخۀ خطّی شمارۀ 755، تهران: کتابخانۀ مجلس.
6
ب) مقالات:
7
آقاگلزاده، فردوس؛ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا و حسین رضویان (1390) «سبکشناسی داستان بر اساس فعل: رویکرد نقشگرا»، فصلنامۀ تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال چهارم، شمارۀ 1(11)، صص243-254.
8
ایشانی، طاهره (1393) «بررسی ویژگیهای سبکی و شخصیتی سیمین دانشور با رویکرد زبانشناسی نقشگرا»، زبانشناخت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شمارۀ 1، صص19-34.
9
ایشانی، طاهره و نرگس نظیف (1394) «بررسی و تحلیل سبکشناختی فعل در غزلهای تعلیمی سعدی با رویکرد زبانشناسی نقشگرا»، پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی دانشگاه آزاد دهاقان، سال هفتم، شمارۀ 25، صص91-116.
10
پورنامداریان، تقی و طاهره ایشانی (1389) «تحلیل انسجام و پیوستگی در غزلی از حافظ با رویکرد زبانشناسی نقشگرا»، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، سال هجدهم، شمارۀ 67، صص7-43.
11
رضویان، حسین و وجیهه احسانی (1394) «کاربرد استعارة دستوری گذرایی در مقایسة سبک دو رمان (تحلیل تطبیقی سبک مدیر مدرسه و اسرار گنج درة جنی)»، نقد ادبی دانشگاه تربیت مدرّس، سال هشتم، شمارۀ 29، صص143-165.
12
سارلی، ناصرقلی و طاهره ایشانی (1390) «نظریۀ انسجام و هماهنگی انسجامی و کاربست آن در یک داستان کمینۀ فارسی (قصّۀ نردبان)»، زبانپژوهی دانشگاه الزهرا(س)، سال دوم، شمارۀ 4، صص51-77.
13
سراج، سیدعلی (1392) «مطالعۀ دستور نقشگرای هلیدی در ده رمان از ده داستاننویس زن ایرانی»، مطالعات داستانی دانشگاه پیام نور، سال دوم، شمارۀ 2، صص60-77.
14
فضائلی، سیده مریم و شیما ابراهیمی (1393) «تحلیل سبکشناختی داستان هفتخوان رستم شاهنامه در چارچوب دستور نقشگرای نظاممند هلیدی»، مطالعات زبان و گویشهای غرب ایران دانشگاه رازی، سال اوّل، شمارۀ 4، صص119-142.
15
مجیدی، فاطمه؛ هادی یاوری و زهره قدوسی فیضآباد (1393) «بررسی ویژگیهای سبکی کشفالمحجوب با رویکرد نظریۀ انتقادی در چارچوب دستور نقشگرای هلیدی»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا) دانشگاه اصفهان، سال هشتم، شمارۀ2 (52)، صص123-156.
16
مشهور، پرویندخت و محمّد فقیری (1394) «بررسی انواع فرایندهای نقش اندیشگانی در غزلیّات سعدی (با رویکرد شناختی)»، پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال سیزدهم، شمارۀ 25، صص153-168.
17
منشیزاده، مجتبی و الهیان، لیلا (1394) «بررسی سبکشناختی فعل در گلستان؛ متأثّر از حوزۀ تعلیمی آن با رویکرد نقشگرای نظاممند»، جستارهای زبانی دانشگاه تربیت مدرّس، دورۀ ششم، شمارۀ 6، صص259-279.
18
مهرابی، معصومه و آرمان ذاکر (1395) «تحلیل سبکشناختی چند حکایت گلستان در پرتو دستور نقشگرای نظاممند هالیدی»، جستارهای زبانی دانشگاه تربیت مدرّس، دورۀ هفتم، شمارۀ 1(29)، صص173-196.
19
نبیلو، علیرضا (1392) «بررسی و تحلیل دو غزل از خاقانی و حافظ بر مبنای زبانشناسی نقشگرای سیستمی»، زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، سال شصت و ششم، شمارۀ 227، صص113-135.
20
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل حوزۀ نفوذ طرز وحشی بافقی در شعر فارسی
وحشی بافقی با آفرینش آثاری ماندگار بهخصوص در طرز وقوع و واسوخت در شعر فارسی، از نظر فکری، زبانی و ادبی در ادبیات روزگار خود و پس از خود تأثیرات بسیار داشتهاست. شعر او از زمان شاعر شهرت داشته و در تذکرهها با صفت «سهل و ممتنع» خوانده شده که آسان مینماید ولی پیروی از آن مشکل است؛ شعری که ساده، بیپیرایه و خالی از هر گونه صنایع لفظی متکلفانه و اغراقهای شاعرانه است. این ویژگیها به همراه عشقگرایی و با بسامد بیشتر واسوخت، درونگرایی، صراحت بیان و زبانی آتشین برخاسته از درونی ملتهب، مورد توجه بسیاری از شاعران و شعردوستان قرار گرفته و تلاش کردهاند از جنبههای گوناگون از آثار او پیروی کنند. در این نوشتار تلاش خواهد شد تا با مقایسۀ آثار او و شاعران همعصر و پس از او و ارزیابی شباهتهای لفظی و معنوی بین آنها، تا حد امکان، جایگاه وحشی در طرز واسوخت و میزان توجه به او را بسنجیم؛ جنبههای مورد توجه و پیروان این شاعر را ارزیابی کنیم و دلایل مقبولیت او را نزد عامه و شاعران، روشنتر سازیم.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1886_9eb2675480d7569612e7adc1d554011a.pdf
2020-08-22
123
162
10.29252/kavosh.2020.10540.2376
ادبیات غنایی
غزل
وحشی بافقی
طرز واسوخت
تقلید و ابتکار
تأثیرپذیری
سید محمود
ریحانی
m.reihani54@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
محمود
براتی
mbk@ltr.ui.ac.ir
2
استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
الف)کتابها
1
آذربیگدلی، لطفعلیبیگبن آقاخان. (1338). آتشکده، تصحیح و تحشیه و تعلیق حسن سادات ناصری. تهران: امیرکبیر.
2
آزاد بلگرامی، میر غلامعلی. (1393). تذکرۀ سرو آزاد، تصحیح میرهاشم محدث. انتشارات سفیر اردهال.
3
---. (1390). تذکرۀ خزانۀ عامره. تصحیح ناصر نیکوبخت، شکیل اسلم بیگ. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
4
امینی، امیرقلی. (1369). فرهنگ عوام. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
5
انصاری کازرونی، شیخ ابوالقاسم بن ابیحامد نصرالبیان. (1340). سلمالسموات. به اهتمام و تصحیح و حواشی و تعلیقات دکتر یحیی قریب. چاپخانۀ محمدعلی علمی.
6
اوحدی مراغی اصفهانی، رکنالدین. (1340). کلیات، تصحیح سعید نفیسی، تهران: امیرکبیر.
7
اوحدی بلیانی اصفهانی، تقیالدین محمد بن محمد. (1389). عرفاتالعاشقین. تصحیح ذبیحالله صاحبکاری. با نظارت محمد قهرمان. تهران: میراث مکتوب.
8
بابافغانی. (1353). دیوان، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، چاپ اقبال.
9
بقایی بخارایی، محمدعارف. ( 1394). تذکرۀ مجمعالفضلا، تحقیق محمد خشکاب، زیر نظر دکتر یوسف بیگ باباپور. ناشر: منشور سمیر- موسسۀ فرهنگ بنیاد شکوهی.
10
جهانگیر ابن جلالالدین اکبر. (1976). تذکرهالشعرا. تصحیح و مقدمه پروفسور عبدالغنی میرزایف. موسسۀ تحقیقات آسیای میانه و غربی. دانشگاه کراچی.
11
خاضع، اردشیر. (1341). تذکرۀ سخنوران یزد. انتشارات کتابفروشی خاضع. چاپ دایرهالمعارف العثمانیه، حیدرآباد دکن.
12
خوشگو، بندرا بن داس. (1389). سفینۀ خوشگو، تصحیح کلیم اصغر، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
13
خیالی بخارایی. (1380). دیوان، به کوشش احمد کرمی، انتشارات ما.
14
دارابی اصطهباناتی، حکیم مولی شاه محمد بن محمد. (1391). تذکرۀ لطایفالخیال، تصحیح یوسفبیگ باباپور. نشر مجمع ذخائر اسلامی، با همکاری کتابخانه و موزۀ ملک و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
15
دانشپژوه، محمدتقی. (1359). فهرست کتب خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، انتشارات کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
16
دایی جواد، رضا. (1339). تاریخ ادبیات ایران. اصفهان: شرکت مطبوعات اصفهان.
17
درایتی، مصطفی. (1390). فهرستگان نسخههای خطی ایران. (فنخا). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
18
----. (1389). فهرستواره دستنوشتهای ایران. (دنا). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
19
دشت بیاضی، محمدولی. (1389). دیوان. مقدمه، تصحیح و تحشیه دکتر مرتضی چرمگی عمرانی، تهران: اساطیر.
20
دهخدا، علی اکبر. (1363). امثال و حکم. تهران: امیر کبیر.
21
دهش، عبدالله. (1357). تذکرۀ شعرای کرمان، کرمان: ادارۀ کل فرهنگ و هنر استان کرمان.
22
رازی، امین احمد. (1378). تذکره هفت اقلیم. حواشی و تعلیقات محمدرضا طاهری. تهران: سروش.
23
رحمعلیخان(1349). تذکرۀ منتخباللطایف. به اهتمام سید محمدرضا جلالی نایینی و دکتر سید امیرحسن عابدی. با مقدمۀ دکتر تاراچند. تهران: چاپ تابان.
24
رزمجو، حسین. (1390). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
25
زرینکوب، عبدالحسین. (1375). از گذشته ادبی ایران. تهران: انتشارات بینالمللی المهدی.
26
---. (1372). با کاروان حله، تهران: انتشارات علمی.
27
سام میرزا صفوی. (1384). تحفۀ سامی، تصحیح همایون فرخ، تهران: اساطیر.
28
سلمان ساوجی. (1382). کلیات، تصحیح دکتر عباسعلی وفایی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران.
29
سرخوش لاهوری، محمدافضل. (1389). کلماتالشعرا، تصحیح علیرضا قزوه، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
30
شاملو، احمد. (1361). کتاب کوچه. تهران: انتشارات مازیار.
31
شبلی نعمانی. (1363). شعرالعجم. ترجمۀ سید محمدتقی فخر داعی گیلانی، تهران: ابنسینا.
32
شمیسا، سیروس. (1378). انواع ادبی. تهران: فردوس.
33
---. (1385). سبکشناسی شعر. تهران: میترا
34
---. (1386). سیر غزل در شعر فارسی. تهران: نشر علم.
35
شیخ مفید. (1371). تذکرۀ مرآتالفصاحه. تصحیح و تکمیل و افزودهها دکتر محمود طاووسی. شیراز: انتشارات نوید شیراز.
36
صادقی کتابدار. (1327). مجمعالخواص. تبریز: چاپخانۀ اختر شمال.
37
صدیق حسنخان، محمدصدیق. (1385). تذکرۀ شمع انجمن، تصحیح و تعلیقات محمدکاظم کهدویی، یزد: دانشگاه یزد.
38
صفا، ذبیحالله. (1385). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
39
صورتگر، لطفعلی. (1345). منظومههای غنایی ایران، انتشارات ابنسینا.
40
ظهوری ترشیزی. (1390). دیوان. تصحیح دکتر اصغر باباسالار. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
41
عابدی، امیرحسن. (1375). نسخۀ خطی پرارزش از کلیات وحشی. «آشنا» (5)29. خرداد.
42
عرفی شیرازی. (بیتا). کلیات، به کوشش جواهری(وجدی). کتابخانۀ سنایی.
43
عروج، عبدالرئوف.(1971). تذکرۀ فارسیگو شعرای هند. به مناسبت جشن دوهزار و پانصد سالۀ شاهنشاهی.
44
عظیمآبادی، حسین قلیخان. (1391). تذکرۀ نشتر عشق، تصحیح و تعلیقات سید کمال حاج سید جوادی، تهران: میراث مکتوب.
45
فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). صد سال عشق مجازی. تهران: سخن.
46
--- (1393). سبک واسوخت در شعر فارسی. ویژهنامه نامه فرهنگستان. 2 (3). پاییز و زمستان.
47
فخرالزمانی، عبدالنبی. (1367). تذکرة میخانه. به اهتمام احمد گلچین معانی. تهران: اقبال.
48
فرصتالدوله شیرازی. (1375). تذکرۀ شعرای دارالعلم شیراز. تصحیح دکتر منصور رستگار فسایی. انتشارات دانشگاه شیراز.
49
فرقتی انجدانی فراهانی، ابوتراب بیگ. (1376). دیوان. تصحیح مجتبی برزآبادی فراهانی. تهران: فردوس.
50
قاطعی هروی. (1979). تذکرۀ مجمعالشعرای جهانگیرشاهی. تصحیح و تعلیق و مقدمه دکتر سلیم اختر. دانشگاه کراچی.
51
کاتب، عزیزالله. (1369). چشمانداز تاریخی هجو. ناشر: مولف.
52
کاشانی، میرتقیالدین. (1393). خلاصهالاشعار و زبدهالافکار(چاپ عکسی). به اهتمام یوسف بیگ باباپور. نشر سفیر اردهال.
53
کاشانی، میرتقیالدین. (1384). خلاصهالاشعارو زبدهالافکار(بخش کاشان). به کوشش ادیب برومند و محمدحسین نصیری کهنمویی. میراث مکتوب.
54
کامی قزوینی. (1395). نفایسالمآثر. تحقیق و تصحیح دکتر سعید شفیعیون. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
55
کلیم کاشانی، ابوطالب. (1369). دیوان. تصحیح و مقابلۀ بیژن ترقی. تهران: خیام.
56
کمرهای، علی نقی. (1349). غزلیات علینقی کمرهای. به کوشش سید ابوالقاسم سری. اصفهان: کتابفروشی تأیید.
57
گلچین معانی، احمد. (1374). مکتب وقوع در شعر فارسی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
58
---. (1369). کاروان هند. مشهد: آستان قدس رضوی.
59
گوپاموی، محمد قدرتالله. (1387). تذکرۀ نتایجالافکار. تصحیح یوسفبیگ باباپور. نشر: قم مرکز ذخایر اسلامی.
60
محتشم کاشانی، کمالالدین. (1380). هفت دیوان محتشم کاشانی. تصحیح دکتر عبدالحسین نوایی و مهدی صدری، تهران: میراث مکتوب.
61
محمد بدیع بن محمد شریف سمرقندی(ملیحای سمرقندی). (1390). مذکرالاصحاب. تصحیح محمد تقوی. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
62
محمودمیرزای قاجار. (1346). سفینهالمحمود. تصحیح دکتر عبدالرسول خیامپور. انتشارات موسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
63
مدرس تبریزی، میرزا محمدعلی. (بیتا). ریحانهالادب. تبریز: چاپخانۀ شفق.
64
مستوفی بافقی، محمدمفید. (1385). جامع مفیدی. به کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر.
65
مشتاق، میر سید علی. (1363). دیوان. به کوشش حسین مکی. تهران: انتشارات حسین مکی.
66
مطربی سمرقندی، سلطان محمد. (1377). تذکرهالشعرا، مقدمه و تصحیح اصغر جانفدا، مقدمه و تحشیه و تعلیقات علی رفیعی علامرودشتی، میراث مکتوب.
67
ملک ثابت، مهدی. (1392). شرح دلارایی، «مجموعه چکیده مقالات همایش بزرگداشت وحشی»، یزد: آرتاکاوا.
68
موتمن، زینالعابدین. (1371). تحول شعر فارسی. تهران: کتابخانه طهوری.
69
مولوی آغا احمدعلی احمد. (1965). تذکرۀ هفت آسمان. کلکته.
70
مولوی محمد مظفر حسین صبا. (1343). تذکرۀ روز روشن. تصحیح و تحشیۀ محمدحسین رکنزادۀ آدمیت. انتشارات رازی.
71
میلی مشهدی، میرزاقلی. (1383). دیوان، تصحیح محمد قهرمان، تهران: امیرکبیر.
72
میرشکاک، یوسفعلی. (1391). شرح پریشانی، گزیده مثنویهای وحشی بافقی. تهران: امیر کبیر.
73
نصرآبادی، میرزا محمدطاهر. (1378). تذکره نصرآبادی. به کوشش احمد مدقق یزدی. انتشارات دانشگاه یزد.
74
نقش علی. (1394). تذکرۀ باغ معانی، تصحیح دکتر میرهاشم محدث و دکتر یوسف باباپور، ناشر: منشور سمیر.
75
نهاوندی، عبدالباقی. (1381). مآثر رحیمی، به اهتمام دکتر عبدالحسین نوایی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران.
76
والۀ داغستانی، علیقلیخان. (1390). ریاضالشعرا. تصحیح ابوالقاسم رادفر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
77
وحشی بافقی، کمالالدین محمد. (بیتا). کلیات مولانا وحشی. به سرمایۀ شرکت تعاونی محمدحسن و شرکا. چاپخانۀ علمی.
78
--- (1339). دیوان. ویراستۀ حسین نخعی، تهران: امیرکبیر.
79
---. (2536)دیوان کامل وحشی بافقی، با مقدمۀ استاد سعید نفیسی، حواشی از م. درویش، تهران: جاویدان، 2536.
80
--- .(ف991ق). کلیات. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. نمره مسلسل 60. [نسخه خطی] کتابت 1063ق.
81
--- .(ف991ق). دیوان، موزۀ بریتانیا، .OR:103726 [نسخه خطی] تاریخ کتابت 1034ق.
82
--- .(ف991ق). کلیات. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل 16634. [نسخه خطی] تاریخ کتابت 1009ق.
83
--- .(ف991ق). کلیات. کتابخانۀ دانشگاه هاروارد. نمرۀ مسلسل 22. [نسخه خطی] تاریخ کتابت قرن 11ق.
84
--- .(ف991ق). کلیات. کتابخانۀ دانشگاه میشیگان. نمرۀ مسلسل 335. [نسخه خطی] تاریخ کتابت قرن 11ق.
85
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ مجلس. نمره مسلسل 13610. [نسخه خطی] تاریخ کتابت 1091ق.
86
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ مجلس. نمره مسلسل2/16960. [نسخه خطی] تاریخ کتابت بیتا.
87
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل 51105-5. [نسخه خطی] تاریخ کتابت 1263ق.
88
--- .(ف991ق). فرهاد و شیرین. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل23544. [نسخه خطی] تاریخ کتابت بیتا.
89
--- .(ف991ق).کلیات. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل29836 . [نسخه خطی] تاریخ کتابت1010ق.
90
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل 5-15586. [نسخه خطی] تاریخ کتابت 11؟ق.
91
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل1256311. [نسخه خطی] تاریخ کتابت بیتا.
92
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل18066. [نسخه خطی] تاریخ کتابت بیتا.
93
--- .(ف991ق). مجموعه. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل18849. [نسخه خطی] تاریخ کتابت بیتا.
94
--- .(ف991ق). فرهاد و شیرین صابر شیرازی. تهران: کتابخانۀ مجلس. نمره مسلسل 1126(13291) تاریخ کتابت 1277ق.
95
وحیدیان کامیار، تقی و محمد عظیمی. (1393). تذکرۀ شعرای مشهد، بهکوشش سعید خو محمدی خیرآبادی، نشر پیام طوس.
96
وصال شیرازی، میرزا شفیع. (ف1262ق). فرهاد و شیرین. تهران: کتابخانۀ ملی. نمره مسلسل 15105-5 [نسخه خطی] 1263ق.
97
هاشمی سندیلوی، شیخ احمدعلیخان. (1994). تذکرۀ مخزنالغرایب. به اهتمام دکتر محمد باقر. ناشر: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلامآباد.
98
هدایت، رضاقلیخان. (1339). مجمعالفصحا. به کوشش مظاهر مصفا. تهران: امیرکبیر.
99
---. (ف1288). گلستان ارم. کتابخانه ملی. نمره مسلسل 614 [نسخه خطی] بیتا.
100
هلالی جغتایی. (1377). دیوان. تصحیح سعید نفیسی. تهران: کتابخانۀ سنایی.
101
ب) مقالات
102
صالح صدیقی، اویس. (1350). اشعار چاپ نشده وحشی بافقی. «هلال». 113. تیر. ص22- 27.
103
مدرسزاده، عبدالرضا. (1394). بررسی شیوۀ واسوخت در غزلیات سعدی. فصلنامۀ مطالعات زبان و ادبیات غنایی. دانشگاه آزاد نجفآباد. سال 5 شمارۀ 14 صص55-66.
104
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی مضامین متناسب و مغایر با فرهنگ ایرانی- اسلامی درادبیات کودکان گروه سنی «ب» با استفاده از روش تحلیل محتوا
هدف پژوهش حاضر شناسایی مضامین متناسب و مغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی در ادبیات کودکان، با استفاده از روش پژوهش تحلیل محتوا (کمّی و کیفی) است. جامعه آماری شامل تمامی دانشآموزان پایههای اول، دوم و سوم ابتدایی (گروه سنی ب) در سال تحصیلی 96-1395 بودند (12933 نفر) که از این تعداد، 1000 نفر به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه محقق ساخته (کمّی) و پرسشنامه محقق ساخته درباره مضامین متناسب و مغایر با فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی (کیفی) بود. در مرحله نخست، با استفاده از پرسشنامه کمّی، از نمونه هزارنفری دانش آموزان، درباره کتابهای موردعلاقهشان نظرخواهی شد. سپس با استفاده از نرمافزار Spss، بیست مورد از پر خوانندهترین کتابهای موردعلاقه آنها شناسایی و فراوانی هر یک از کتابها مشخص گردید. در مرحله دوم، کتابهای پر خواننده، در قالب پرسشنامه محقق ساخته کیفی در اختیار 20 نفر از صاحبنظران (شامل اساتید فلسفه تعلیم و تربیت، زبان و ادبیات فارسی و کارشناسان کتاب کودک) قرار گرفت. بدین ترتیب از آنها درباره مضامین مثبت و متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی و مضامین منفی و مغایر با فرهنگ ایرانی- اسلامی نظرسنجی شد. درنهایت نتایج پرسشنامه کیفی نشان داد که در میان مضامین مثبت، «پیروزی نهایی خوبی بر بدی» و «ازدواج» و در میان مضامین منفی، «جادو» دارای بالاترین میزان توافق هستند. همچنین به نظر میرسد در این کتابها به آموزههای مذهبی، تغذیه خیال، کمک به زندگی واقعی کودک و آموزش چگونگی مواجهه با مشکلات توجه شده است. درمجموع، کتابهای بررسیشده از مضامین مثبت بیشتری در مقایسه با مضامین منفی برخوردار بودند.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1887_cb39514990b1e451de53cf03a23e797e.pdf
2020-08-22
163
188
10.29252/kavosh.2020.11526.2496
فرهنگ ایرانی- اسلامی
ادبیات کودکان
گروه سنی «ب»
تحلیل محتوا
احمد
زندوانیان
azand2000@gmail.com
1
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
فاطمه سادات
میرحسینی نیری
f.mirhosseini2015@yahoo.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی دانشگاه یزد
AUTHOR
مریم
کیان
kian2011@yazd.ac.ir
3
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه یزد
AUTHOR
الف) کتابها
1
1- حجازی، بنفشه. (1385). ادبیّات کودکان و نوجوانان، ویژگیها و جنبهها. چاپ نهم، تهران، روشنگران و مطالعات زنان.
2
2- خامنهای، سیّد علی (1387). من و کتاب. چاپ یازدهم، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
3
3- حکیمی، محمود. (1379). سخنی درباره ادبیّات کودکان و نوجوانان، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
4
4- ذبیح نیا عمران، آسیه و منوچهر اکبری. (1391). شخصیت در ادبیّات کودک و نوجوان. یزد، انتشارات هومان.
5
5- کربی، فیلیپ (1995). قصّهگویی و قصّهخوانی. مترجمان حمید سپهر و رویا زمانی. چاپ اول، قم، انتشارات تیک.
6
6- سیدآبادی، علی اصغر. (1376). مخاطب شناسی. سالنامه ادبیّات کودکان و نوجوانان. 75 (2-3).
7
7- وادزورث، باری. جی. (1378). روانشناسی رشد: تحول شناختی و عاطفی از دیدگاه پیاژه. ترجمه امیر امین یزدی و جواد صالحی فدردی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
8
ب) مقالات
9
8- امین دهقان، نسرین و مهری پریرخ. (1382). «تحلیل محتوای کتابهای داستانی مناسب کودکان در گروه سنی «ب» با رویکرد کتابدرمانی»، کتابداری و اطلاعرسانی، 6 (4)، صص 51 -19.
10
9- ایروانی، شهین و خدیجه مختاری. (1390). «جایگاه مفاهیم فلسفی در ادبیّات داستانی کودک ایران»، مطالعات ادبیّات کودک،3، صص 31-1.
11
10- حسام پور، سعید و ملیحه مصلح. (1393). «تحلیل کیفی محتوای فلسفی برخی از داستانهای منتخب در ادبیّات کودکان بر پایهی نظریهی گرت. بی. متیوز»، مجلهی تفکر و کودک، سال پنجم، پاییز و زمستان، 2، صص 58-35.
12
11- خیرآبادی، رضا و معصومه خیرآبادی. (1396). «تحلیل روابط معنایی واژگان بهکاررفته در ادبیّات داستانی کودکان ایرانی»، مجلهی مطالعات ادبیّات کودک، 8 (1)، صص 44-23.
13
12- رجبی، سوران. (1391). «بررسی ارتباط علاقه به ادبیّات کودکان و نوجوانان با رشد اجتماعی دانشآموزان»، مجلهی روانشناسی مدرسه، پاییز، 1(3)، صص 48-27.
14
13- رشتچی، مژگان. (1389). «ادبیّات داستانی کودکان و نقش آن در رشد تفکر و کودک»، مجلهی تفکر و کودک، سال اول، پاییز و زمستان، 2، صص 37-23.
15
14- روشنفکر، کبری؛ رضایی، پوران؛ زارع برمی، مرتضی. (1391). «کارکرد فعال ادبیّات کودک در پیریزی انقلاب (2012) مصر با تکیه بر داستان انقلاب کودکان»، مجلهی انجمن ایرانی زبان و ادبیّات عربی، 25، صص 176-147.
16
15- زارع گاوگانی، وحید (1383). «بررسی مفاهیم تربیتی قرآن در ادبیّات کودکان و نوجوانان»، مجله روانشناسی و علومتربیتی. 33 (1). صص 225-201.
17
16- شارپ، آن مارگات، گفتوگو با سعید ناجی (1383). «فلسفه برای کودکان»، مجلهی کتاب ماه کودک و نوجوان، 89، صص 19-12.
18
17- شاهرودی، فروغعلی. (1388). «کتاب همچون یک درمانبخش، کتابدرمانی رشدی برای نوجوانان»، مجلهی کتاب ماه کودک و نوجوان،142، صص 14-8 .
19
18- فضلعلی، طاهره. (1388). «بررسی تصاویر کتابهای داستانی ب و ج منتشر شده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سالهای 87-80»، فصلنامه دانششناسی علوم کتابداری و اطلاعرسانی و فناوری اطلاعات، سال دوم، 7، صص 62-53.
20
19- کرباسی، آرزو؛ پریرخ، مهری؛ صنعت جو، اعظم (1395). «بررسی آسیبشناسی کتابهای داستانی تصویری بازاری برای کودکان گروه سنی الف و ب»، پژوهشنامه کتابداری و اطلاعرسانی، 6 (2). صص 320-301.
21
20- گرانپایه، بهروز. (1379). «تحلیل گفتمانی الگوهای فرهنگی در کتابهای کودکان»، پژوهشنامه ادبیّات کودک، 5، صص 18-3.
22
21- محمدی، مهدی (1392). «تحقیقات تحلیل محتوا در ادبیّات کودکان و نوجوانان ایران از سال 1390- 1353»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 19(1). صص 133- 111.
23
22- میرحسینی، زهره؛ اباذری، زهرا؛ معدنی، فاطمه. (1392). «تحلیل محتوای تصاویر کتابهای داستانی کودکان رده سنی ب و ج در دههی 80»، فصلنامه نظامها و خدمات اطلاعاتی. سال دوم، 2، صص 44- 35.
24
ج) پایاننامهها
25
23- اسدالهزاده، فاطمه (1390). بررسی مفهوم خدا در ادبیّات کودکان گروه سنی الف ناشران برگزیده از 1389-1379. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
26
24- پژوهش، نوشین (1374). ملاکهاومعیارهاینقدونقادیدرآثارتصویرگریکتابکودک. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
27
25- ترقیخواه، نیره (1388). بررسی مفهوم فرهنگ و جایگاه مفهوم صلح در کتابهای کودکان در ایران در سالهای85-70. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران.
28
26- ثناگوراد، فریدون. (1354). تحلیل محتوای خواندنیهای کودکان و نوجوانان در مجموعه انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
29
27- چیذری، ملک. (1370). کودک، پیام کتاب، تحلیل محتوای کتب کانون پرورش فکری کودکان در سالهای 1358- 1368. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
30
28- حسینی نثار، حسین. (1379). انقلاب اسلامی در آینهی داستانهای کودکان و نوجوانان از سال 1377- 1357. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
31
29- ستاری، منصوره. (1377). بررسی مفاهیم اجتماعی در داستانهای واقعی مناسب نوجوانان نوشتهشده توسط نویسندگان ایرانی در سالهای 1368- 1358. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
32
30- صفی جهانشاهی، الهام (1392). شخصیتپردازی کودکان کار در آثار مرادی کرمانی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
33
31- کریمی، نوشآفرین. (1389). تحلیل محتوای کتابهای داستانی گروه سنی (ج) (دوره دوم دبستان) طی ده سال اخیر از سال (87 تا 88) در مجموعه انتشارات کانون پرورش فکری ازنظر میزان ارتباط آن با مهارتهای زندگی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
34
32- محمدی، مهدی (1389). بررسی مفاهیم دینی در کتابهای داستانی کودکان و نوجوانان در ایران بین سالهای 1385- 1380. پایاننامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
35
د) منابع لاتین
36
33. Aygul Aygun, A, Oya Abaci, B. (2014). Examination of illustrated story books published between the years of 2004-2013 for 4-8 age group children in terms of illustration. Procedia – Social and Behavioral Sciences, Vol 152, pp: 94 – 99.DOI: 10.1016/j.sbspro.2014.09.161
37
34. Deckinson, D K, Griffith, J A, Golinkoff, R M & Pasek, K H. (2012). How Reading Books Fosters Language Development around the World. Child Development Research, Vol 2012, Article ID 602807, pp:1-15.DOI: 10.1155/2012/602807
38
35. Denkova, J. (2011). Environmental education in Macedonian literature for children and juveniles as a way of humanization of children’s personality. Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol 15, pp: 3158–3162.
39
36. Fuchs, L. (1984). The hidden message in children’s book. Paper presented at the Annual Meeting of the Florida Reading Association (22nd, Jacksonville, FL, October 18-21).
40
37. Khalifeh, A, M. (2005). "A Content Analysis of the Coretta Scott King Award Winning Picture Books from 1974–2004". West Virginia University, Degree EDD.
41
38. Liu Ying, M. (1995). “Content analysis of American children fiction about the Chinese”. The New Review of Children Literature and Librarianship, Vol 1, pp: 55-70.https://doi.org/10.1080/13614549509510568
42
39. Viorela Stan, R. (2015). The importance of literature in primary school pupils’ development and personal growth. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol 180, pp: 454 – 459. DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.02.144
43
ORIGINAL_ARTICLE
ضرورت تصحیح مجدد دیوان اثیرالدین اومانی
اثیرالدین اومانی از شاعران قرن ششم وهفتم هجری است. تنها اثر برجای مانده از وی، دیوان اوست که شامل قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات و ترکیببندها میشود.در شعر این شاعر پیوندی میان سبکهای خراسانی و عراقی دیده میشود و بهدلیل شمول آن بر الفاظ، اصطلاحات، کنایات و تعبیرات رایج عهد شاعر و نیز وجود اشارات تاریخی و ادبی فراوان، دقّت بیشتر در نقل دیوان مذکور، ضروری به نظر میرسید. تصحیح دیواناثیرالدین اومانی در سال 1390 از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشرگردیده است و پژوهش حاضر بر اساس روش التقاطی، به بررسی و نقد اشکالات و سهوهای تصحیح نسخۀ مزبور میپردازد. با بررسی و تحلیل متن فوقبرمبنای رویکرد التقاطی، اشکالات و لغزشهایی در آن متن، آشکار میشود که بدین قرارند: عنوان ناقص دیوان چاپی، ترجیحات نادرست در نسخهبدلها، اغلاط نگارشی و املایی و رسمالخطّی، لغزش در ارجاعها، اشتباهات علمی و لغزشهایی در فهرست منابع. از آنجا که هر نسخة خطی در حکم گنجینۀ ارزشمند فرهنگی و ادبی محسوب میشود بایسته است که برای حفظ اصالت این دیوان نیز اشکالات واردشده در تصحیح متن آن برطرف گردد.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1888_fef2a0b47189cc2f3aaf938e2e421250.pdf
2020-08-22
189
214
10.29252/kavosh.2020.1888
نسخۀ خطی
نقد و بررسی
تصحیح متون
دیوان اثیرالدین اومانی
محمدرضا
پاشایی
pashaei.reza@yahoo.com
1
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران
LEAD_AUTHOR
هادی
دهقانی
asemanekavir@gmail.com
2
استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران
AUTHOR
حجت
کجانی حصاری
hesari1@gmail.com
3
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
الف) کتاب ها
1
1. اصفهانی،کمال الدّین اسماعیل (1348)، دیوان شعرکمال الدّین اسماعیل اصفهانی، تصحیح حسین بحرالعلومی، تهران، دهخدا.
2
2. اومانی، اثیر (1390)، دیوان اثیر اومانی، تصحیح امید سروری و عباس بگ جانی، تهران، انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
3
3. اومانی، اثیرالدّین، دیوان اشعار، نسخۀ خطی شمارۀ 16786، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
4
4. --------------------------، نسخۀ خطی شمارۀ 1501،کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران.
5
5. -------------------------، دیوان اشعار، نسخۀ خطی شمارۀ 1883،کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران.
6
6. -------------------------، دیوان اشعار، نسخۀ خطی شمارۀ 7886،کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
7
7. --------------------------، دیوان اشعار، نسخۀ خطی شمارۀ 2401،کتابخانۀ ملی ایران.
8
8. --------------------------، دیوان اشعار، نسخۀ خطی شمارۀ 2373،کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
9
9. جاجرمی، محمّدبن بدر (1350)، مونس الاحرار فی دقایق الاشعار، تصحیح میرصالح طبیبی، تهران، انجمن آثار ملّی.
10
10. دولتشاه سمرقندی، ابن علاء الدّوله (1382)، تذکره الشّعرا، تصحیح ادوارد براون، تهران، اساطیر.
11
11. کاشانی، تقی الدّین(1384)، خلاصة الاشعار و زبدة الافکار، تصحیح نفیسه ایرانی، تهران، میراث مکتوب.
12
12. گلچین معانی، احمد(1393)، تاریخ تذکره های فارسی، تاریخ تذکره های فارسی، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی.
13
13. دهخدا، علی اکبر(1372)، لغت نامه، تهران، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
14
14. ذوالفقاری، حسن (1392)، راهنمای ویراستاری و درستنویسی، چاپ سوم، تهران، علم.
15
15. صفا، ذبیح الله (1378)، تاریخ ادبیات در ایران،8 جلد، تهران، فردوس.
16
16. مدرس رضوی، محمدتقی(1364)، دیوان انوری، چاپ دوم، تهران، علمی فرهنگی.
17
ب) مقالات:
18
17. پاشایی، محمدرضا ( 1392)، «زندگینامه اثیرالدّین اومانی»، پژوهشنامه علوم انسانی تاریخ ادبیات،دوره 73، شماره 3 ، صص99 -122
19
18. -------------- (1392)، « بررسی ویژگیهای سبک اثیرالدّین اومانی»، سبک شناسی نظم و نثر فارسی، دوره6، شماره1(پیوسته 19)، صص59-73
20
19. یلمه ها، احمدرضا (1391)، «گمنامی بنام در تاریخ ادب فارسی»، آیینه میراث، شماره 50،صص 265-283.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی معانی خطاب در ساقینامههای نظامی
ساقینامه شعری است که در آن، شاعر با خطاب به ساقی و استفاده از اصطلاحات میخانهای، ضمن بیان احساسات شاعرانه، نگرش خویش به جهان هستی و خصوصاً انسان را مطرح میکند. نظامی گنجوی نخستین شاعری است که ساقینامهای مستقل را درون متن منظومۀ لیلی و مجنون و در قالب مثنوی و بحر متقارب سروده است. او در ساقینامههای خود، نگرش خویش را به جهان هستی و خصوصاً موضوع غنیمت شمردن فرصت، با کمک خطاب به ساقی، طرح تقاضا و بثّالشّکوی نزد وی مطرح کرده است. در این پژوهش که با روش کتابخانهای و به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی انجام میشود، تلاش شده است تا ویژگیهای کمّی و کیفی خطاب، تقاضا و بثّالشّکوی در ساقینامههای نظامی بررسی شود. موضوع بثّالشّکوی در ساقینامههای نظامی سه محور اصلی دارد. در این اشعار، او گاهی از ساقی، گاهی از خویش و گاهی از روزگار و اهل زمانه شکایت میکند. نظامی همچنین، بخوبی بر کارکرد انواع مختلف خطاب و تقاضا و اغراض آنها تسلّط داشته و از آنها برای تأثیر گذاشتن بر مخاطب شعر خود بهره گرفته است.
https://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1889_e5cb190daa5901ba69b0f20d1f8e2c5b.pdf
2020-08-22
215
241
10.29252/kavosh.2020.1889
ساقینامه
نظامی گنجوی
خطاب
تقاضا
بثّالشّکوی
لیلا
گلوی
leiligalavi@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
LEAD_AUTHOR
احمد رضا
کیخا فرزانه
keykhayefarzaneh@azu.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
LEAD_AUTHOR
الف)کتابها
1
1. دادبه، اصغر (1381)، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، زیر نظر: محمّدکاظم بروجردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
2
2. دهخدا، علىاکبر(1372)، لغتنامۀ دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
3
3. رستگار فسایی، منصور(1380)، انواع شعر فارسی، چاپ دوم، شیراز،نوید شیراز.
4
4. رضایی، احترام(1388)، ساقینامه در شعر فارسی، تهران، امیرکبیر.
5
5. شمیسا، سیروس(1391)، معانی، ویرایش دوم، چاپ سوم، تهران، میترا.
6
6. صفا، ذبیحالله(1373)، تاریخ ادبیّات در ایران، چاپ دهم، تهران، فردوسی.
7
7. علمالهدى، على بن حسین(1363)، الذریعه الى اصول الشّریعه، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران.
8
8. فخرالزّمانی قزوینی، ملاعبدالنّبی(1367)، تذکرۀ میخانه، بهتصحیح، تنقیح و تکمیلِتراجم: احمد گلچین معانی، چاپ پنجم، تهران، اقبال.
9
9. گلچین معانی، احمد(1359)، تذکرۀ پیمانه، مشهد، دانشگاه مشهد.
10
10. معین، محمّد(1387)، فرهنگ فارسی معین(یکجلدی): همراه با تلفظ کامل و نشانههای اختصاری، تهران، فرهنگ نما و کتاب آراد.
11
11. نظامی گنجوی، جمالالدّین ابومحمّد(بیتا)، شرفنامه، بهکوشش: وحید دستگردی، تـهران، عـلمی.
12
12. ------------------------، (1390) خمسۀ نظامی(بر اساس چاپ آکادمی علوم آذربایجان، با بازبینی تازه)، چاپ سوم، تهران: هرمس.
13
ب)مقالهها
14
13. ابوالقاسمی، سیّده مریم(1386)، «تأمّلی بر ساقینامۀ حکیم فغفور گیلانی»، مجلّۀ شناخت، ش54، صص18-1.
15
14. پارسا، سیّداحمد و محمّد آزادمظهر(1389)، «ساقینامهها نزدیکترین نوع ادبی به رباعیّات خیّام»، مجلّۀ ادبپژوهی، ش11، صص86-61.
16
15. ثروتیان، بهروز(1370)، «فلک جز عشق محرابی ندارد(دربارۀ ارتباط ساقینامه و مغنّینامۀ حافظ با نظامی گنجهای)»، مجلّۀ ادبستان فرهنگ و هنر، ش18، صص39-34.
17
16. جوکار، منوچهر(1385)، «ملاحظاتی در ساختار ساقینامه با تأکید بر دو نمونۀ گذشته و معاصر»، مجلّۀ پژوهشهای ادبی، ش 12 و 13، صص122-99.
18
17. حسینی کازرونی، سیّداحمد(1386)، «تبیین حقایق عرفانی و معرفتشناسی در ساقینامههای ادب فارسی»، مجلّۀ مطالعات ادبیّات تطبیقی، ش 2، صص52-31.
19
18. حلبی، علیاصغر(1356)، «بثّ شکوی، یا درد دل یک حکیم»، مجلّۀ یغما، سال سیام، ش 12، پیاپی 354، صص757-753.
20
19. زرّینچیان، غلامرضا(1355)، «ساقینامه در ادب فارسی»، مجلّۀ جستارهای ادبی، ش 47، صص586-581.
21
20. سهلانی، سیّدمحمّدجواد(1382)، «بثّ شکوی در شعر فارسی»، مجلّۀ کیهان فرهنگی، ش 205، صص71-69.
22
21. شیدا،شهرزاد(1385)، «ساقینامهها در ادب فارسی»، مجلّۀ رودکی، ش12و13، صص35-30.
23
22. متینی، جلال(1370)، «حکیم نظامی شاعری اندیشهور»، مجلّۀ ایرانشناسی، سال سوم، شمارۀ ۳، صص 469-450.
24
23. محجوب،محمّدجعفر(1339)، «ساقینامه-مغنینامه»، مجلّۀ سخن،دورۀ11، ش1، صص79-69.
25
24. معیّری(رهی)، محمّدحسین(1329)، «ساقینامهها»، مجلّۀ دانش، شمارۀ16، صص228-221.
26
25. مقیسه، محمّدحسن(1392)، «درونمایۀ ساقینامهها(با نگاهی بر تاریخ، اهداف، قوالب و اوزان و ساختار ساقینامهسرایی)»، مجلّۀ ادبیّات فارسی، ش22، صص160-141.
27
26. میرباقری فرد، سیّدعلیاصغر و زهره اسماعیلی(1388) «بررسی نظریّۀ ارتباط و خطاب در مثنوی»، مجلّۀ پژوهشنامه زبان و ادب فارسی، سال 1، ش2، تابستان، صص 66-53.
28
27. میرهاشمی، سیّدمرتضی(1384)، «نقش خیّام در پدید آمدن ساقینامهها»، مجلّۀ فصلنامۀ هستی، ش1، صص53-52.
29
28. هاشمی، سیّدمرتضی(1392) «نکتهای چند دربارۀ تحوّل شکلی و معنایی ساقینامهها، با تأکید بر تذکرۀ میخانه»، مجلّۀ ادب فارسی، سال4، شمارۀ2، پاییز و زمستان، صص 99-81.
30
ج)پایاننامهها
31
29. شفیعیان، زهرا (1392)، بررسی و تحلیل ساقینامههای ادب فارسی(بر اساس پنج شاعر برجسته)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، بهراهنمایی: مسعود فروزنده، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، شهرکرد: دانشگاه شهرکرد.
32
30. فداییزاده، صفورا (1388)، زمینههای پیدایش مِی عرفانی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، بهراهنمایی: محمود درگاهی، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، زنجان: دانشگاه زنجان.
33
31. فرزی، فرزاد (1389)، نقد و بررسی ساقینامههای عصر صفوی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، به راهنمایی: بیژن ظهیری ناو، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، اردبیل: دانشگاه محقق اردبیلی.
34
32. مظهری، آزاد (1388)، تأثیر اندیشههای خیّامی بر ساقینامههای فارسی با تأکید بر ساقینامههای مندرج در تذکرۀ میخانه و پیمانه، پایاننامۀ دکتری، بهراهنمایی: سیداحمد پارسا، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، تهران: دانشگاه پیام نور تهران.
35
33. نوری باهری، محمّدعلی (1392)، شکوایّیه در شعر فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم، پایان نامۀ دکتری، به راهنمایی: اسدالله واحد، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، تبریز: دانشگاه تبریز.
36